Onderwerp: WERELDMUZIEK

Donderdag 30 November 2006 at 12:13 am

Bi Kidude

Bi Kidude
Bi Kidude
Bi Kidude

Tekst en beeld van Ton Maas (klik voor vergroting)
Gezien op 15 november, Rasa, Utrecht


Hoe oud ze preciés is, weet ze zelf niet eens. Volgens sommigen in haar vaderland Zanzibar is zangeres Bi Kidude inmiddels 105. Dat is waarschijnlijk overdreven, maar vast staat dat ze de negentig ruimschoots is gepasseerd. Het was een goed idee van de programmeurs van Rasa om voorafgaand aan het optreden de documentaire As old as my tongue “ een portret van de hoogbejaarde tarab-zangeres “ te vertonen, omdat dankzij de daarin verschafte achtergrondinformatie zoveel meer te genieten valt aan haar optreden.

Zo blijkt Fatuma Binti Baraka haar bijnaam Kidude (kleintje) te danken aan het feit dat ze als zevenmaandskindje ter wereld kwam. Hoewel Zanzibar een relatief liberaal plekje is binnen de islamitische wereld, was Kidude er vanwege haar vrijgevochten leefstijl lange tijd een omstreden figuur. In haar jeugd was de tarab (Oost-Afrikaanse bruiloftsmuziek met vooral Egyptische maar ook Indiase invloeden) nog een puur Arabische aangelegenheid, totdat de zwarte zangeres Siti Bint Saad in de jaren twintig van de vorige eeuw uitgroeide tot een ster van wereldformaat en de jonge Kidude inspireerde om óók de muziek in te gaan.
Bi Kidude
Bi Kidude
Bi Kidude


Kidude was niet alleen de allereerste tarabzangeres die ongesluierd optrad, maar ze rookt en drinkt bovendien naar hartelust en spreekt zeer vrijmoedig over seks. ‘Hoe grijs je haar is maakt niet uit, zolang je apparaat het maar doet!’ verkondigt ze grijnzend in de film. Haar huidige cultstatus op het eiland bereikte ze pas enkele jaren geleden, toen tijdens een buitenlandse tournee van drie maanden het bericht werd verspreid dat ze zou zijn overleden. Bij haar terugkeer werd de doodgewaande zangeres vervolgens overladen met eerbetuigingen en sindsdien geldt ze als cultureel erfgoed nummer een.

Als om te maskeren dat Kidude niet meer zo zuiver intoneert als voorheen, speelde ook het vijfkoppige ensemble dat haar begeleid, de hele tijd enigszins vals. Bovendien was het klankbeeld een beetje kaal, omdat de aangekondigde accordeonist ontbrak. Naast de beide percussionisten stonden »d, qanun (citer) en viool er relatief alleen voor, zodat bij soli steeds een deel van de begeleiding wegviel.

Kidude zelf maakte aan het begin een enigszins verdwaasde indruk, maar raakte gaandeweg de voorstelling steeds meer op dreef. Vooral tijdens een opbeurend lied waarin steeds de woorden ‘Alibaba’ en ‘Pakistani’ werden herhaald, bleek ze niet alleen nog altijd flink uit te kunnen halen, maar waagde ze zich zelfs aan een heupwiegend schuifeldansje. Ook de vocale versierkunst van de tarab, met zijn kringelende melismen, bleek ze niet te hebben verleerd.

Tijdens de door een staande ovatie afgedwongen toegift liet Kidude zich niet meer zien. In plaats daarvan werd het publiek onthaald op een demonstratie van de dansvorm die in Zanzibar geldt als een soort seksuele voorlichting voor jonge meisjes. Percussioniste Fatma Juma liet haar formidabele achterwerk kronkelen, sidderen en schokken en wist zelfs iemand uit de zaal te verleiden tot een wulpse paringsdans.

Onderwerp: FESTIVAL, WERELDMUZIEK, JAZZ

Woensdag 29 November 2006 at 11:33 am

A Fula’s Calling

A Fula's Calling
A Fula's Calling
A Fula's Calling

Tekst en beeld van Ton Maas (klik voor vergroting)
Gezien op 19 november, Theater De Lieve Vrouw, Amersfoort.


Het lijkt inmiddels traditie dat het slotconcert van het Global Village Festival in Amersfoort tevens de aftrap is van een nieuw project in het kader van de ‘Music: World Series’ (MWS), waarbij jazzmusici samenwerken met muzikanten uit andere culturen. De première van A Fula’s Calling, zondagmiddag in Theater De Lieve Vrouw, vormde het onbetwiste hoogtepunt in die reeks tot dusver.

Qua bezetting hebben de projecten uit de MWS wel vaker een hoog rariteitenkabinetgehalte, maar ook in dat opzicht spande A Fula’s Calling de kroon. Behalve de Duitse fluitist Mark Alban Lotz, de Frans-Duitse gitarist Raphaël Vanoli, de Iraanse percussionist Afra Mussawisade, de Indiase tablaspeler Sandip Battacharya en de Senegalese zanger Omar Ka was vanwege de ‘Women Edition’ van het festival een speciale gast uitgenodigd: de Tibetaanse zangeres Namgyal Lhamo. Voor haar was deelname aan het project een grotere stap dan voor de andere musici, omdat ze zich nooit eerder zo nadrukkelijk aan muzikale grensoverschrijdingen had gewaagd. Een drietal liederen uit haar repertoire van Tibetaanse opera en volksmuziek werd op smaakvolle en toch avontuurlijke wijze voorzien van exogene klankkleuren, hetgeen de toegankelijkheid van de muziek aanzienlijk verhoogde.

A Fula's Calling
A Fula's Calling
A Fula's Calling


Ondanks de enorme geografische afstand tussen hun beider tradities kleefde er aan de vocale duetten Lhamo met Omar Ka niets gekunstelds. Bovendien bleek de Tibetaanse bepaald niet wars van een beetje swing. Toen de band een liefdeslied van haar op pittige wijze onder handen nam, stond ze heupwiegend en ‘finger snapping’ achter haar microfoon te glunderen.

In contrast met de omvang van zijn indrukwekkende arsenaal fluitachtigen, waaronder de Indiase bansuri en een enorme contrabasfluit van pvc-afvoerpijp, stelde voorman Lotz zich bescheiden en vooral dienend op, hoewel hij af en toe even spetterde met acrobatische staaltjes van meertonigheid, door stem en blaastechniek te combineren.

Hoewel Omar Ka als zanger minder veelzijdig is dan zijn landgenoot Mola Sylla “ die aan eerdere edities van de MWS deelnam “ wist hij gaandeweg de voorstelling steeds meer te overtuigen. Zijn typisch West-Afrikaanse gitaarspel, hoog en twinkelend, mengde fraai met de traditionele Tibetaanse luit van Lhamo.
Toch was vooral één muzikant verantwoordelijk voor het amalgaam dat de voorstelling zo bijzonder maakte: gitarist Vanoli. Gezeten op een krukje pleegde hij met zijn elektrische gitaar plus effectpedalen telkens weer verrassende melodische interventies en harmonische oplossingen. Steeds als je als luisteraar verbaasd afvroeg waar déze wonderlijke klanken nu weer vandaan kwamen, bleek hij de leverancier.

Nog te zien in Rotterdam (30 nov.), Utrecht (2 dec.), Den Haag (6 dec.) en Amsterdam (7 dec.).

Theater Lieve Vrouw - website

Onderwerp: TONEEL

Woensdag 29 November 2006 at 12:02 am

Oresteia “ Tragedie van de wraak

Oresteia
Oresteia
Oresteia

Door Aukje met foto's van Phile Deprez (klik voor groter).
Gezien op 27 november Stadsschouwburg Amsterdam


De eerste vijf rijen in de zaal zijn verstopt onder een houten vloer, met daarop een glazen huis met open bovenkant. Over de middelste stoelen van alle rijen in de zaal een loopplank, die vooral gebruikt wordt door de godin van de wijsheid en het respect, Athena en door de god van de orakels, Apollo. Het publiek zit aan weerszijden van de loopplank en óp het podium, waar een tribune is gebouwd, zodat het elkaar in de ogen kan kijken.
In het glazen huis liggen Orestes, zijn vader Agamemnon, zijn moeder Klytaimestra, zijn zus Iphigeneia, zijn vaders neef Aigisthos en zijn vaders minnares Kassandra, languit op de grond. Athena en Apollo kijken toe.

Het begin van de Griekse tragedie ‘Oresteia’, een trilogie, is een introductie van de karakters en het verhaal. In de zaal veel scholieren, die vermoedelijk op het gymnasium Grieks volgen en waarschijnlijk vaker met dit lastige bijltje hebben gehakt. Want niet alleen is het onthouden van alle Griekse namen een hele klus, ook het begrijpen en het volgen van de tekst vergt veel concentratie van de toeschouwer. Maar na de introductie weten we wie wie is en kunnen daardoor het verhaal beter volgen. Het eerste deel van de trilogie, ‘Agamemnon’, laat zien hoe de koning van Argod, Agamemnon (Pierre Bokma), zijn bloedeigen dochter Iphigenia (Elsie de Brauw) offert aan godin Artemis in ruil voor een gunstige wind om uit te varen voor de Trojaanse oorlog. Als Agamemnon na tien jaar terugkeert samen met zijn minnares Kassandra (Betty Schuurman), wreekt Klytaimestra (Marieke Heebink) de dood van haar dochter met het doden van haar man en diens minnares.

Oresteia
Oresteia
Oresteia


Alsof ze erbij horen, betreden technici met ladders, boren en ander gereedschap de speelvloer. De acteurs staan nog op het toneel, helemaal ­n hun rol, maar begrijpen het teken en verdwijnen. Het glazen huis wordt afgebroken terwijl het publiek de zaal verlaat. Omdat het een lange avond gaat worden, kan het publiek in de rotonde een keuze maken uit het speciale menu Oresteia: tomatensoep, runderstoofschotel of tarte tatin. Goedkoop is het niet, wél lekker.

Veel tijd om te eten is er niet. Het tweede gedeelte van de trilogie, ‘Dodenoffer’ begint al snel. Als we de zaal betreden legt een technisch medewerker de laatste hand aan Pierre Bokma, die is ingesmeerd met klei. De berg klei waarin hij zit stelt het graf van Agamemnon voor.

Als Orestes het graf van zijn vader bezoekt en een haarlok achterlaat, herkent zijn zus Elektra (Halina Reijn) hem. God Apollo (Han Kerckhoffs) geeft Orestes opdracht zijn vader te wreken. Orestes’ vriend Pylades (Eelco Smits) en Elektra moedigen hem aan, waarop hij niet alleen zijn eigen moeder doodt, maar ook Aigisthos (Hans Kesting) waar ze na de dood van Agamemnon mee is getrouwd.

In het laatste deel van de trilogie, ‘Ontzagbare Godinnen’, staat Orestes terecht voor zijn daden nadat hij door Wraakgodinnen (Elsie de Brauw en Marieke Heebink) is achtervolgd, waardoor hij de hulp heeft ingeroepen van godin Athena (Chris Nietvelt). Zij wil het bloedvergieten stoppen en spreekt hem daarom vrij, ook omdat zij niet is gebaard en niet weet hoe het is om een moeder te hebben. Een echte mannenwereld dus.
De speelvloer is in dit derde deel niet alleen bezaaid met klei, maar ook met water, als teken van natuur. De Wraakgodinnen hebben hun lichaam besmeerd met dit mengsel, en kronkelen om elkaars lichaam heen als waren ze aan het modderworstelen. Alleen vechten ze s ¡men tegen de rechtspraak en niet tegen elk ¡ ¡r.

Oresteia
Oresteia
Oresteia


Oresteia is de tweede voorstelling van Toneelgroep Amsterdam en NT Gent en bezit een cast waar je u tegen zegt, waardoor de verwachtingen hooggespannen zijn. Onder supervisie van regisseur Johan Simons maken ze het waar: ze kunnen de moeilijke teksten overtuigend brengen en wéten welk verhaal ze vertellen. Maar een Griekse tragedie uit 457 v. Chr. uitvoeren dat geldt als beginpunt van onze geschiedenis blijkt nog niet zo makkelijk, ondanks de goed acterende cast, de simpele maar bijzondere theatrale setting en de goede vertaling. Ook de onderwerpen van de tragedie komen in onze moderne tijd voor: eerwraak en het afschuiven van verantwoordelijkheid.

Maar het vier uur durende stuk (inclusief twee pauzes) is geenszins makkelijk en vergt veel van de bezoeker. Veel lof overigens voor Pierre Bokma, die een groot deel van de voorstelling stil moet zitten of liggen en Aus Greidanus jr, die een geweldige hoofdrol neerzet. Desonkdanks is het stuk is geen aanrader, maar de gehele cast neemt na de voorstelling wel zeer terecht een staande ovatie in ontvangst.

Toneelgroep Amsterdam - website
NT Gent - website

Onderwerp: MUZIEK

Dinsdag 28 November 2006 at 09:15 am

Korreltjie Korreltjie Sand

Korreltjie Korreltjie Sand (foto Jorn van der Veen)
Korreltjie Korreltjie Sand (foto Jorn van der Veen)
Korreltjie Korreltjie Sand (foto Jorn van der Veen)

Door Mirjam van Zweeden met foto's van Jorn van der Veen en Hans Speekenbrink
(klik voor vergroting)


Op 24, 25 en 26 november trad Ernst Reijsiger in het Beauforthuis op met achtereenvolgens de Senegalese musici Mola Sylla en Serigne Gueye, de Nederlandse musici Frank van de Laar en Larissa Groeneveld, en met Felix Strategier en de Zuid-Afrikaan Sean Bergin in het kader van de serie 'Ernst Reijseger meets...'. De zaal in het Beauforthuis zit op 26 november helemaal vol voor het optreden van Ernst Reijseger en zijn partners in de muziek Felix Strategier en Sean Bergin. Zij brengen een poëtische, muzikale voorstelling met als titel ‘Korreltjie Korreltjie Sand’ geproduceerd door Theatergroep Flint.

Vanaf het podium, waar gewoonlijk de artiesten hun plek hebben kijken we, nu achterin gezeten, naar de voorkant van de zaal waar een piano staat en drie stoelen. Veel mensen hebben al een wijntje en tapa’s bemachtigd en zien gemoedelijk pratend de voorstelling tegemoet. Dan gaat de deur van de artiesteningang open en zonder dat iedereen het al door heeft staan daar een paar mannen met zandkleurige overhemden zachtjes te neuriën met hun muziekinstrumenten in de hand. Een meerstemmige Afrikaanse sound komt tot leven terwijl de mannen met elkaar lachen en een opmerking over en weer maken. Ondertussen lopen ze naar voren en het geroezemoes in het publiek verstomt op een natuurlijke manier. Zoals het ook in Afrika gebruikelijk is als zanger en muzikanten tussen het pratende en drinkende publiek opstaan en hun stem verheffen, hun instrument laten klinken. Felix Strategier zet, muzikaal begeleid door de anderen, in met een gedicht over het boerenleven, waarin hij vertelt over ‘de schaapies’ maar waarin ook blaffende honden te horen zijn. Meteen valt de Zuid-Afrikaanse intonatie op van voor ons bekende woorden die anders geplaatst worden en vermengd worden met vreemde klanken, woorden en zinnen.
Ik kan flarden verstaan en haal de sfeer uit de presentatie van de tekst en niet te vergeten de muziek. De drie mannen weten elke gedicht en lied met een heel eigen omlijsting te laten horen.

De meeste poëzie is van van de Zuid-Afrikaanse Ingrid Jonker, aangevuld met werk van Adam Small en André Brink. Ingrid Jonker is een ontdekking voor mij, zo mooi de gedichten; gevoelig en veelzeggend door prachtige en toch eenvoudige beelden en zo raak beschreven wat er speelt of het nou over over liefde gaat of over politiek.
Ik lees dat ze een moeilijk leven heeft gehad, van huis uit nauwelijks liefde kreeg, wat haar haar hele leven parten bleef spelen, ook in haar relaties met verschillende mannen die haar weer lieten vallen of niet echt voor haar kozen, zoals André Brink, die voor een periode haar getrouwde minnaar was met wie ze in Europa heeft gereisd. Ingrid en haar vader kwamen ook in het Afrikaanse politieke leven lijnrecht tegenover elkaar te staan, toen hij in de commissie voor de schrijverscensuur de publicatie van het werk van zijn dochters tegenwerkte. In Johannesburg wordt ze als 'links kunstenaarstype' gezien en dat betekent 'aanhanger van de anti-apartheidbeweging'. Ingrid pleegde in 1965 op 32-jarige leeftijd zelfmoord. Er zijn dan inmiddels twee bundels van haar verschenen en ze schreef een rebels theaterstuk wat pas veel later opgevoerd kon worden.

Korreltjie Korreltjie Sand (foto Hans Speekenbrink)
Korreltjie Korreltjie Sand (foto Jorn van der Veen)
Korreltjie Korreltjie Sand (foto Jorn van der Veen)


De teksten van de gedichten hangen aan de muren van de zaal zodat je in de pauze of na afloop nog even op de inhoud in kunt zoomen. Het concert bestaat uit tedere liefdesgedichtjes met zinnen als

‘deur alles haal jij asem’ en
‘ek herhaal jou, sonder begin of einde, herhaal ek jou lichaam’ ,

waarin de muziek zachtjes meezingt, tokkelt, fluit. Toch komt ook het verraad om de hoek kijken zoals in

‘jij strek jou heup, en jij lach en jij fluistert, niet mijn naam nie, maar sijn naam!

Tevens horen we gepassioneerde klanken waarbij muziek en stem voluit gaan zoals het door piano en cello begeleidde, door Gerrit Komrij vertaalde gedicht waarin de steeds terugkerende vraag

‘Waar slaapt mijn lief, mijn liefde vannacht’

uitgeroepen wordt. Een gedicht wat Ingrid Jonker voor haar scheiding van de veel oudere Pieter Venter schreef.

Verder tikken en deinen we mee met swingende traditionals en originals. Sean Bergin brengt bijvoorbeeld een vrolijk Engelstalig lied over de kraampjes die je overal in het, door armoede beheerste land, ziet met populaire bekende drankjes en hapjes uit o.a. Amerika, zoals de Eskimo Pie, Cola, Bubble gum en natuurlijk ook Pizza. Maar ook de duistere kant van Zuid-Afrika komt aan bod met bijvoorbeeld het gedicht van Ingrid Jonker ‘Die kind wat doodgeskiet is deur soldate by Nyanga’, geschreven naar aanleiding van de demonstratie in 1960 tegen de pasjeswetten, waarbij in Sharperville met scherp werd geschoten en ook kleine kinderen getroffen werden. Nelson Mandela las dit gedicht voor in 1994, bij de opening van het eerste democratisch gekozen parlement. De eerste zin, ‘Die kind is nie dood nie’, blijft lang in mijn oren hangen.
Wat ik ook heel ontroerend vond, in muziek en tekst was het stuk op basis van het gedicht ‘Madeliefjes in Namakwaland’;

‘Waarom luister ons nog na die antwoorde van die madeliefies op die wind op die son’ ......,
‘agter draadheinings, kampe, lokasies,
agter die stilte waar onbekende tale val soos klokke bij ’n begrafenis,
agter ons verskeurde land.

Zowel de sensatie van de kleine, altijd nog bloeiende madeliefjes als die van de klokken bij de begrafenis waren in de muziek duidelijk aanwezig. Ik heb nog nooit een cello al klok horen luiden maar Ernst Reijsiger is ertoe in staat. Terwijl hij zijn cello heen en weer laat zwaaien geeft hij een korte tokkel die klinkt als een klok.

Korreltjie Korreltjie Sand (foto Hans Speekenbrink)
Korreltjie Korreltjie Sand (foto Hans Speekenbrink)
Korreltjie Korreltjie Sand (foto Hans Speekenbrink)


De vertrouwdheid met en virtuositeit van Ernst Reijsiger op de cello kwam in dit gevarieerde concert op nog meer manieren tot uiting. Hij haalt alles uit zijn instrument wat erin zit: de strijkstok gevoelvol in zijn hand en even later tussen zijn tanden, trommelend op de klankkast, tokkelend en met slag in gitaarligging, draaiend op de punt voor een rondzoemende klank. Soms brengt hij een stuk klassiek, dan weer horen we folk- en jazzy-klanken en zelfs iets minimal-music-achtigs. Het is bijna niet te duiden.
Ook de Zuid-Afrikaanse blazer Sean Bergin weet ons telkens weer te verrassen met zijn instrumenten en het gebruik daarvan. Op een gegeven moment tokkelt met zijn imposante gestalte op een klein snaarinstrument de hoogste nootjes waarop hij bijna naadloos overgaat op een onvergetelijk wel-luidende partij op de saxofoon. Maar ook op fluit weet hij ‘snaren te raken’.
Felix Strategier, de artistiek leider van theatergroep Flint overtuigt zonder meer met zijn presentatie van de gedichten en liederen, fluisterend, schreeuwend, als het brave jongetje of degene die zo liefheeft, bezinnend of beschuldigend en meespelend op accordeon of piano.

De creatieve originaliteit van de musici maakt deze muziektheatervoorstelling in al zijn facetten aantrekkelijk. Ze trokken ons mee om met huid en haar en met de wind op onze wangen, de poëzie wiegend in ons lijf, geweerschoten in de oren en de zon schitterend in onze ogen, om het donkere en ook prachtige Zuid-Afrika te beleven zoals de dichters het zagen en zij het zien.

Theatergroep Flint - website
Beauforthuis - website

Onderwerp: MUSICAL, JEUGD

Maandag 27 November 2006 at 7:42 pm

Familiemusical “Honk”

Honk! (foto Joris van Bennekom)
Honk! (foto Joris van Bennekom)
Honk! (foto Joris van Bennekom)

Door Edith Bergink met foto's van Peggy de Haan en Joris van Bennekom
(klik voor vergroting)


Geen rode loper en dranghekken, maar een groen tapijt, strobalen en kunststof koeien vormden de originele entree bij de première van “Honk”, zondagavond 26 november in Theater Orpheus (Apeldoorn). Ook in de foyer zette deze sfeer zich door middels hoge takkenbossen, live accordeonmuziek en nog meer koeien.

Honk vertelt het verhaal van het lelijke eendje. Dit wereldberoemde sprookje van Hans Christiaan Anderson wordt op een heel eigentijdse en grappige manier verbeeld in deze spetterende familiemusical.
In de openingsscene wordt de link met de aankleding in de foyer duidelijk: het verhaal speelt zich af in en rondom een boerenvijver. Deze eerste scène is tegelijkertijd de meest verrassende in het hele stuk, daar te zien is hoe de spelers zich per fiets tussen metershoge rietkragen voortbewegen. Hierbij vormen model en aankleding van de fietsen een perfecte match bij de verschillende karakters.
Honk! (foto Peggy de Haan)
Honk! (foto Peggy de Haan)
Honk! (foto Joris van Bennekom)


Het verhaal is eenvoudig: Frida en Sjoerd zijn een doodnormaal eendenechtpaar, waarbij opvalt dat Frida wel wat feministische trekjes vertoont. Uit de twee eieren in haar nest komen eerst een “normaal”kuiken (geel joggingpak, rode pet plus kuif en zeer bijdehand) en vervolgens een jongetje dat anders is dan alle anderen en al snel door iedereen “lelijk”wordt genoemd. Dit enorme jong laat i.p.v. het karakteristieke kwak een oorverdovend “HOOONK” horen, waarmee de titel van de musical is verklaard.

De protserige kat (wiens fiets veelzeggend een motor verbeeldt) vindt Lelijk wél interessant, al is dat dan meer gestoeld op een volle maag dan op een eeuwigdurende vriendschap. Op de vlucht voor de kat raakt Lelijk verdwaald. Op zijn tocht ontmoet hij de meest wonderlijke dieren, die elk goed zijn voor verrassende en vooral humorvolle scènes.
Zo zingen de ganzen (met vliegeniersmutsen op) een lied waarbij en passant hun migrantenstatus en de gansavia luchtvaartmaatschappij de revue passeren. Ook komen de brulkikkers voorbij die parodiërend zingen over nog lelijker zijn en daarmee flinke lachsalvo’s in de zaal veroorzaakten.
Door zijn reis leert Lelijk steeds meer over zichzelf en over wat schoonheid nou echt is. De transformatie van lelijk naar mooi wordt grappig verbeeld; lelijk heeft zijn driewieler lesfiets (met grote L voorop) verruild voor een blinkende scooter.

Honk! (foto Peggy de Haan)
Honk! (foto Peggy de Haan)
Honk! (foto Peggy de Haan)


De kracht van deze musical zit ‘m wat mij betreft niet in het verhaal, maar in de humor, de knipoog naar de volwassenen en de sterke liedjes die prachtig gezongen worden. Knap is ook dat ­e met een minimaal decor blijft boeien en dat de slechts zes spelers in totaal liefst 16 karakters spelen. Petje af! Kortom: absoluut een aanrader voor iedereen van tien en ouder!

“Honk” is de eerste productie van “” en is t/m 1 april 2007 in diverse theaters te zien.

Cast:
Ara Halici, Ivo Chundro, Vannessa Timmermans, Vincent de Lusenet, Jolanda van den Berg en Sabine Beens.

Honk! - website

Onderwerp: VERWACHT

Zaterdag 25 November 2006 at 10:24 pm

Zondagochtend met muziek in Vrije Geluiden 1

Rabasa
De Helling met Der Hund
Jeroen van Vliet

Foto's van Hans Speekenbrink. Klik voor vergroting.

Cultuurpodium's eindredacteur en fotograaf Hans Speekenbrink fotografeert al langere tijd voor het programma en heeft daarom een preview op wat ons wekelijks te wachten staat aan de ontbijttafel. Bij veel mensen hoort het kijken naar Vrije Geluiden immers bij het zondagochtendritueel en daarom hebben we besloten ook op Cultuurpodium.nl wekelijks aandacht te besteden aan wat de zondagochtend aan muziek te bieden heeft op Nederland 1 om half 11. De teksten komen uit de nieuwsbrief van Vrije Geluiden.

Der Hund door De Helling
Komponist Rob Zuidam heeft een voorliefde voor groteske, absurde verhalen. Zo liet hij ooit, in zijn opera "Rage d'amours", Johanna de Waanzinnige oneindig lang door Spanje rondsjouwen met het lijk van haar geliefde Philips. Nu moet "Der Hund" het ontgelden. Filosofie student Otto Weininger schreef in 1903 het intrigerende "Uber die letzten Dingen" waarin menselijke karaktereigenschappen gekoppeld worden aan de gelaatstrekken en gedragingen van dieren. Kort daarop pleegt hij op 23e jarige leeftijd zelfmoord in dezelfde kamer waar Beethoven stierf. Dit gegeven werd de basis voor Zuidams recente kameropera "Der Hund". Muziektheatergezelschap "De Helling" gaf opdracht en voert uit. Mezzosopraan Gerrrie de Vries is artistiek directeur, zij vertelt over de teloorgang van de cultuur en haar zoektocht naar "desnoods een nieuwe (culturele) elite".
De Helling met Der Hund
Jeroen van Vliet
Rabasa


Cabo Verde aan de Maas
Rabasa speelde onlangs het Concertgebouw plat. De Kaapverdische gebroeders Ortet vernoemden hun muziekgroep naar de bron waar zij vroeger op hun eiland water uit putten. Nu is hun orkest een van de muzikale bronnen voor de ruim 16.000 Kaapverdianen in de Maasstad. Die als diasporale bewoners van het "elfde" eiland allemaal muziek lijken te maken, sommigen zelfs met wereldwijde verdienste! Hoe zet je je traditie voort in de grootste haven van Europa? Hoe leuk is het voor Joao Ortet om muziekles geven op een zwarte school? En wat betekent het voor een "branco" als Hans de Lange om muzikaal met een mes langs een hardijzeren staaf te schrapen?

Carte Blanche voor Jeroen van Vliet
Jeroen van Vliet is tot nu toe als pianist en componist een gekende en gewaardeerde "sideman" in talloze bands en gelegenheidsformaties. Nu treedt hij in het volle licht dankzij een 'Carte Blanche' die hij krijgt van het Bimhuis. Een avond lang mag hij, binnenkort, met zijn favoriete muzikanten het Bimpodium bevolken.
Mijn muziek, zegt Jeroen, is bijna steeds een karakterschets, bijna zoals popmuziek dat inzet of filmmuziek. Er is grote affiniteit met een 'klassieke' klankkleur en ook met een meditatief element in muziek. En, natuurlijk, met energieke ritmes en improvisaties.

Deze zondag een prélude op televisie van de live-op-de-radio-avond op 16 december. Met Oene van Geel, Michael Moore, Alan Purves en natuurlijk: Jeroen van Vliet!

Vrije Geluiden - website

Onderwerp: JAZZ, MUZIEK, POP-ROCK, WERELDMUZIEK

Zaterdag 25 November 2006 at 2:42 pm

Global Village Festival - Global Women

Global Women - Amina Figarova
Global Women
Global Women - Corrie van Binsbergen

foto's van Hans Speekenbrink (klik voor groter)

Al eerder verscheen een artikel over het Global Village Festival 2006, de Women Edition, dat in Theater Lieve Vrouw in Amersfoort werd gehouden vorig weekend. Dit gelegenheidssextet, dat zich heel toepasselijk Global Woman noemt, bestaat uit Denise Jannah (zang), Amina Figarova (piano), Corrie van Binsbergen (gitaar), Ellister van der Molen (trompet), Sandra Sahupala (percussie) en Mick Paauwe (babybas). 

Global Women - Denise Jannah
Sandra Sahupala
Global Women - Ellister van der Molen

Global Women
Global Women - Mick Paauwe
Global Women met 'Lieve Vrouw Vrouwen'




Corrie van Binsbergen - website
Amina Figarova - website
Denise Jannah - website
Ellister van der Molen - website
Mick Paauwe - website
Sandra Sahupala - popinstituut

Theater Lieve Vrouw - website

Onderwerp: DANS

Zaterdag 25 November 2006 at 10:51 am

¿ šltimo? door Le Grand Cru

Le Grand Cru
Le Grand Cru
Le Grand Cru

Tekst en beeld van Henry Krul (klik voor vergroting)

Vorige week hoorde ik van een goede vriend dat Le Grand Cru in Utrecht op zou treden. De groep Le Grand Cru kende ik nog van het Oerolfestival 2005 waar ze die editie mijn “topper” waren. Destijds dansten jonge Cubaanse dansers begeleid door het Nederlands Jeugd Strijkorkest de voorstelling El Camino del Agua.

Afgelopen donderdag reisde ik af naar Theater Kikker in Utrecht. De voorstelling, onderdeel van het festival “Kunst in mijn buurt” (community art festival) georganiseerd door De Vrede van Utrecht, was volledig uitverkocht. Dit wetende was ik erg vroeg aanwezig en sprak vooraf kort choreograaf Feri de Geus. Hij vertelde dat de Cubaanse dansers slechts een verblijfsvergunning van vier weken hadden. Dit betekende dat ze maar slechts drie weken de tijd hadden gehad om aan deze voorstelling/presentatie te werken. De laatste week was er gelegenheid tot openbare optredens. Feri benadrukte ook dat mijn verwachtingen na het zien van El Camino del Agua bijgesteld moesten worden. Hiermee rekening houdend ging ik voor aanvang naar de zaal om de sfeer bij het “opwarmen” te proeven. Onder de zeer jonge dansers heerste een ontspannen sfeer. Nadat vervolgens de zaal volgestroomd was hield Feri de Geus in het Engels een korte inleiding waarbij hij één en ander vertelde over zijn samenwerking met Kees Epskamp wiens boek “Theatre for development” postuum verschenen is. En toen begon waarvoor ik eigenlijk gekomen was: de voorstelling. In een rap tempo kwamen diverse scenes voorbij. De Nederlandse dansers als groep apart; de Cubanen ook apart en vervolgens intergreerden de beide culturen in prachtige moderne dans. Dans waarbij ook aandacht was voor de Cubaanse en Nederlandse cultuur. Humorvol, speels en ook heel krachtig. Heel kort en subtiel troffen zich, middels afbeelding op t-shirts, Jan Peter Balkenende en Che Guevara&hellip Hoezo verschillen? Hoezo humor?

Le Grand Cru
Le Grand Cru
Le Grand Cru


Een uur vloog voorbij en liet diepe indruk achter. Wat restte was een enorme ovatie en alleen maar blije gezichten. Bij de jeugdige dansers en de bomvolle zaal. Dit smaakte naar meer. De voorstelling is t/m 29 november o.a. nog te zien in Venlo, Maastricht en Groningen.

Ter volledigheid vind ik het belangrijk nog wat achtergrondinformatie te melden. Op Cuba vraagt iedereen die bij een bushalte komt beleefd wie de laatst wachtende is: ¿ šltimo? Zodra de bus arriveert, sprint iedereen echter zo snel mogelijk naar de ingang om als eerste binnen te zijn. Regels zijn er om overtreden te worden. Op alle niveaus, in alle culturen vooral als je 16 of 17 bent. Of geldt de rekbaarheid van het toegestane niet voor dansers? In ieder geval wil je nooit de laatste zijn, zeker niet als je ambitieus bent en danser wil worden. De eerste, de beste, de mooiste. ¿ šltimo? is een krachtmeting van contrasten in cultuur en overeenkomsten in persoonlijke ambities van jonge dansstudenten, een presentatie van een maandlange culturele ontmoeting en uitwisseling.

Dit project is een initiatief van Le Grand Cru, stichting voor interculture dans op professioneel en community level. De ervaren choreografen uit het Nederlandse dansveld Feri de Geus en Noortje Bijvoets pionieren sinds 1994 in landen met een rijke traditie maar met een gebrekkige culturele infrastructuur. Zij doen er workshops met jeugdige talenten waarmee zij producties presenteren op internationale podia en festivals. Eerdere voorstellingen kwamen voort uit artistieke ontmoetingen met o.a. Namibië, Georgië, Kosovo en Zuid-Afrika.

Le Grand Cru
Le Grand Cru
Le Grand Cru


Le Grand Cru heeft sinds 2000 verschillende projecten gedaan met studenten van de Escuela Nacional de Danza y Folklórica uit Havana, Cuba. Op verzoek van de Cubaanse school heeft Le Grand Cru een uitwisseling gerealiseerd tussen de Cubaanse studenten en leerlingen van de Vooropleiding Dans uit Venlo. In maart 2006 volgden deze leerlingen lessen op de school op Cuba en gaf Liesbeth Wiertz, coördinator van de Vooropleiding Venlo, les aan de Cubaanse studenten. Feri de Geus en Noortje Bijvoets hebben een korte choreografische aanzet gemaakt over de ontmoeting tussen twee culturen. Deze aanzet is uitgewerkt met dezelfde twee groepen dansers, ditmaal in Venlo, tot de korte productie ¿ Å¡ltimo?

Le Grand Cru - website
Vrede van Utrecht - website

Onderwerp: MUZIEK, JAZZ

Vrijdag 24 November 2006 at 5:41 pm

Sunday Night Jazz “ René van Beeck & Friends

Myrte Buys
René van Beeck
Renske Taminiau

Door Aukje met foto's van Jan Anno Boonstra (klik voor vergroting)
Gezien op 19“11“2006 in Cristofori Amsterdam


Elke eerste en derde zondag van de maand nodigt contrabassist René van Beeck jazzmusici uit om in de intieme sfeer van de bovenzaal van Cristofori een informele jazzavond te verzorgen. Niet alleen grote namen passeren de revue, maar ook aanstormend talent. Zoals afgelopen zondag, wanneer zangeressen Renske Taminiau en Myrte Buys elk een set voor hun rekening namen. Renske en Myrte werden begeleid door Rob van Bavel (piano), Jasper van Hulten (drums) en René van Beeck (contrabas).

Renske heeft haar eigen band, treedt op in de Sugar Factory met Wicked Jazz Sounds en toerde samen met Daniëlle van den Stoom als achtergrondzangeres in het programma ‘Basement Bargains’ van Mathilde Santing.
Myrte bracht dit jaar haar debuutcd ‘Pretty Eyes’ uit, toerde met The Glenn Miller Orchestra door Europa en eindigde in 2005 samen met Léah Kline en Anne Chris als vierde in de finale van het Nederlandse Jazz Vocalisten Concours. Renske bijt het spits af met de originele soundtrack van The Wizard of Oz, ‘Soon as I get home’, in de film gezongen door Diane Ross en later gecovered door o.a. Lizz Wright. Meteen is te zien dat ze het nummer voelt en met haar openheid naar het publiek toe kan ze dat gevoel goed overbrengen. In combinatie met haar warme en donkere altstem is het prettig luisteren en kijken naar Renske.
Naast Lizz Wright is Kurt Elling haar grote inspiratiebron. Van zijn cd ‘Close your eyes’ zingt ze twee nummers: de titelsong ‘Close your eyes’ en ‘Never say goodbye’. Tijdens ‘Close your eyes’ geeft ze een improvisatie weg en het eind van het nummer sluit ze af met een hoge en spannende uithaal.

Voor haar tweelingzus Caat zingt ze het prachtige nummer ‘Caat’, met als boodschap dat je als tweeling nooit alleen bent. Dan is het tijd voor ‘Dienda’, een song geschreven door de veel te vroeg overleden componist/pianist Kenny Kirkland met lyrics van Sting, van wie Renske een masterclass volgde.
In het volgende nummer ‘My foolish heart’ daagt ze al improviserend contrabassist René van Beeck uit in een vier om vier. Een leuk intermezzo dat met luid applaus wordt ontvangen door het publiek.
Zoals gezegd sluit ze haar optreden af met ‘Never say goodbye’. Ze heeft voor de minder gangbare nummers gekozen en daardoor een interessant repertoire aangeboden. Daarbij geniet ze van elk woord dat ze zingt, is haar tekstinterpretatie van een hoog niveau en verovert ze met haar warme stem het publiek. Een talent, waar we vast nog veel van gaan horen.

Na de pauze betreedt Myrte het podium. Tijdens het eerste nummer ‘Day in day out’ horen we meteen het verschil met Renske. Myrte zingt minder jazzy, heeft een heldere klank en brengt minder variatie aan in de melodielijnen. Ook haar repertoire verschilt met dat van Renske, aangezien Myrte eerder kiest voor de gangbare standards , want ze zingt graag ‘mooie’ liedjes. Maar net als Renske staat ook zij zeker op het podium en is open naar het publiek toe. Technisch gezien is het allemaal dik voor elkaar. Bij prachtige maar moeilijke ballads als ‘With every breath I take’ en ‘My funny valentine’ heeft ze alle noten perfect onder controle.
Haar debuutcd is vernoemd naar het nummer ‘Pretty Eyes’ van Horace Silver, dat zij ook deze avond zingt. Tijdens het optreden zien we een veelvuldige glinstering in haar eigen ‘pretty eyes’, die tevens de cover sieren van haar debuutcd en het publiek vertellen dat ze geniet van het optreden.

Ze zingt nummers als ‘New York state of mind’, ‘Come rain or come shine’ en ‘The music that makes me dance’. Met het swingnummer ‘Do nothing ‘till you hear from me’ sluit ze af, en neemt een warm applaus in ontvangst.

Natuurlijk volgt er een toegift van hun samen. Het publiek zou niet anders willen! Ze zingen een nummer met een boodschap: ‘Everything must change’. Dit doen zij tweestemming, en wel op verschillende manieren wat aantoont dat ze zich hebben voorbereid, en dat wordt gewaardeerd.

Renske en Myrte zijn twee zangeressen met een geheel eigen stijl, die het stempel aanstormend talent terecht hebben verdiend. Op jonge leeftijd hebben ze reeds een imposante cv opgebouwd, die ongetwijfeld nog verder uitgebreid zal worden. We hopen in ieder geval nog veel van ze te horen.

Renske Taminiau - website
Myrte Buys cd (ze heeft geen eigen site) - website
Sunday Night Jazz - website

Onderwerp: MUZIEK, POP-ROCK

Vrijdag 24 November 2006 at 09:44 am

Feest met de Levellers

Circle J
Circle J
Circle J

Door Berbera van den Hoek met foto's van Maarten Grootendorst (klik voor groter)

Zaterdagavond stond er folk rock geprogrammeerd in Het Paard van Troje in Den Haag. Toen we binnenkwamen was de zaal nog erg leeg maar toen tegen half 9 de lichten uitgingen begon het al aardig vol te lopen met een zeer gevarieeerd publiek.

Er komen 6 personen met uiteenlopende instrumenten het podium opgerend. Al bij de eerste tonen had ik de indruk dat de Pogues weer bij elkaar waren maar de aanstichters van deze aanstekelijke folk waren de band Circle J. Deze band uit Utrecht bestaat al weer enkele jaren. Hun eerste demo-cd zag in 1999 het levenslicht. De muziek is stevig maar door het opvallend gebruik van een banjo en tin whistle en het rollende accent van de zanger waande je je even in Ierland. Tijdens het helaas veel te korte optreden merkte je aan alle kanten dat de band erg goed op elkaar is ingespeeld en het plezier dat ze hebben straalt uit naar het publiek. Dat kwam binnen enkele nummers goed los. Een betere opwarmer voor de hoofdact konden de Levellers zich niet wensen.
Levellers
Levellers
Levellers


Als rond half 10 de lichten weer uitgaan is de zaal goed vol en tijdens het bombastische doedelzak intro bestormden de Levellers het podium. De Levellers is een band uit Brighton die bijna hun 20-jarig jubileum gaan vieren. Bijzonder aan deze band dat deze 20 jaar vol hebben gemaakt zonder verandering in de samenstelling.
Het optreden in het Paard is een van de optredens ter promotie van hun net uitgebrachte dvd 'Chaos Theory'. Niet dat de Levellers een reden nodig hebben om live op te treden, een korte tour door Nederland is een bijna jaarlijks ritueel.
Vanaf het moment dat het optreden begint komt het publiek los. Een opvallende rol voor de herkenbare muziek van de Levellers is weggelegd voor Jon Sevink. Deze markante persoon is de (electrische) vioolspeler uit de band. Hij voegt aan de harde funk rock een extra tintje toe die de muziek soms sterk doet denken aan Ierse of Schotse folk muziek.

Levellers
Levellers
Levellers


Als de klassieker 'what a beautiful day' wordt ingezet is het publiek helemaal niet meer te houden. Het pogoen wat in eerste instantie alleen voor het podium gebeurde breidt zich langzaam uit, mede door aangestoken door Stephen Boakes die met zijn didgeridoo de hele zaal op z'n kop laat zetten. Op het podium gaat het er ook steeds enthousiaster aan toe. De Levellers maken hun live reputatie meer dan waar. De toegift begint met mondharmonica's en het nummer 'another man's cause' wordt ingezet, een rustig begin maar wat kan de schijn bedriegen. In enkele seconden is het publiek zelfs drie hoog bij elkaar op de schouders geklommen. Het feest gaat nog even door maar als dan toch de lichten aangaan en aanblijven is het duidelijk dat het feest echt over is.

Levellers - website
Circle J - website

Circle J kan je in december nog op diverse plaatsen zien:
3 december, Yumbo, Bunnik (met Skontra)
4 december, Bitterzoet, Amsterdam (met Skontra)
7 december, Parkhof, Alkmaar (met Skontra)
8 december, ACU, Utrecht (met Skontra)
9 december, Kultuurhuis Bosch, Arnhem (met Skontra)
15 december, De Bakkerij, Castricum (met Quality Export)