Categorie: DANS, MUZIEK, WERELDMUZIEK
Vrijdag 18 Februari 2011 at 6:12 pm
BIJ TOMATITO IS GROTE KLASSE NOG EEN UNDERSTATEMENT
Tekst: Rik van Boeckel met foto's van Hans Speekenbrink (klik voor vergroting)
Tomatito's roem was hem al vooruitgesneld want zijn eerste concert in Paradiso op donderdag 10 februari was uitverkocht. Maar niemand hoefde teleurgesteld te worden want er werd een tweede concert ingelast. Een van de grootste flamencogitaristen van dit moment bracht het publiek in grote vervoering. Zijn meesterschap over de compás, zijn fabuleuze techniek, de uitmuntende zangers, de wervelende dans van José Maya en de subtiele percussiebegeleiding op de cajón maakten van Tomatito's concert een hoogstandje van flamenco kunst. Tomatito werd geboren in Almería in een familie van zigeunermusici. Hij woont nog steeds in deze stad aan de Middellandse Zee. Hij begeleidde ooit de grote legendarische zanger Camarón de la Isla, onder andere samen met Paco de Lucía, die andere grootmeester. Hij speelde op Camarón's album La Leyenda del Tiempo (1979). Zijn eerste solo-album Rosas del Amor verscheen in 1987. Hij maakte prachtige albums met latin jazz pianist Michel Camilo (Spain-2000; Spain Again-2006). Met Aguadulce (2004) won hij in 2005 een Latin Grammy voor het beste flamenco album.
Tomatito is een vernieuwer die stevig geworteld in de traditie van de flamenco. Paco de Lucia heeft een grote invloed op zijn spel gehad maar hij heeft die verder verrijkt met zijn eigen manier van spelen, met zijn ‘gypsy toque' (met de duim van de rechterhand bv.), met zijn energie en elegantie. Verfrissend, subtiel, lyrisch, sensibel, met veel nuances en heldere klankkleuren. Hij heeft veel flamencozangers begeleid, dus niet alleen Camarón maar ook de onlangs overleden Enrique Morrente, José Mercé, Pansequito en Carmen Linares. Hij laat zich bij zijn eigen concerten begeleiden en vergezellen door zigeunerartiesten en kan worden gezien als de verbindende schakel tussen Paco de Lucía en de generatie van Camarón met de ‘nieuwe flamenco' en jazzmusici als Chano Dominguez.
In Paradiso begon Tomatito alleen en liet al meteen horen wat een rijkdom aan muziek er uit zijn vingers rolt. Het was een genot om naar hem te luisteren. De jonge gitarist El Cristi begeleidde hem, aantonend dat er al weer een jongere generatie flamencogitaristen klaar staat. Zangers Simon Roman en Morenito de Illora brachten het vuur in het optreden, vooral de zwaarlijvige Roman haalde alles uit de kast om de momenten van duende te bereiken. Duende heeft alles te maken met het moment waarop zanger, danser en gitarist volledig opgaan in de muziek. Het is de essentie van de flamenco, zonder duende is flamenco zielloos.
Cajonero Lucky Losada vulde het spel van Tomatito subtiel, strak en doeltreffend aan, kreeg ruimte voor een solo die hij fantastisch benutte. Het was fascinerend goed wat Tomatito met zijn gezelschap ten gehore bracht. En dan heb ik het nog niet gehad over de dans van José Maya die zijn lange zwarte manen als visueel instrument gebruikte naast de wonderlijke zapateos (voetenpercussie), soms ingehouden dan weer snel. Hij maakte er op een zeker moment een hele show van, spelend met zijn jas en roodzwarte das, met de trotse bewegingen, waarmee hij het spel van Tomatito accentueerde. De vonken spatten er vanaf. Dit was de ware duende! Waarna Tomatito soms weer gas terugnam in een rustig lyrisch stuk, verstild, dromerig, met ingehouden passie.
Zijn spel riep soms ook associaties op met klassieke muziek. Hij toonde zich weer de meester van de bulerías, die gecompliceerde flamencostijl in 12/8 met haar aparte accenten; en ook die andere flamencoritmes passeerden de revue: soleá, tangos, rumba. Het publiek beloonde hem door hem en zijn groep twee keer terug te roepen voor een toegift. Tomatito bleef de beminnelijkheid zelve, het concert was van grote klasse. En eigenlijk is dat nog een understatement!
Reageer hieronder
Eén reactie
