Categorie: TONEEL

Vrijdag 18 Maart 2011 at 1:24 pm

“Messen in Hennen”, een eenvoudig verhaal tot kunst verheven.

Hugo Maerten foto Leo van Velzen Nadia Amin foto Leo van Velzen Albert Pretorius foto Leo van Velzen

Door Jacques Nachtegaal met foto's van Leo van Velzen (voor foto's klik voor vergroting)

Het toneelspel "Messen in Hennen" van Toneelgroep de Appel, is niet echt een alledaags toneelstuk en door de aanpak van Regisseur David Geysen is het een stuk geworden met een vreemd soort innerlijke spanning, zelfs met enige erotische beladenheid, wat de toeschouwer volledig meesleurt in het ietwat bizarre maar verder basale verhaal. De eerste aanblik bij binnenkomst in de Appel theaterloods aan de Haagse Laan van Poot geeft al direct enige verwarring. Een decor, een flink diep decor, met louter kasten, tafels en andere, over het merendeel, half gesloopte huisraad. Het heeft wat weg van een uitdragerij van afgedankte meubelstukken. Op de achtergrond, helaas niet vanaf iedere positie op de tribune echt goed zichtbaar, een diavoorstelling in zwart-wit.
Twee mensen een man, Martin (Albert Pretorius) en naar het blijkt zijn vrouw (Nadia Amin). Hij spreekt over zijn land zijn akker, is zij zijn akker, zijn baken, is er misschien meer en sluimert dat onderhuids. Hij spreekt over die ene verre akker, die mooi vlak en vruchtbaar is. Zij, die deze akker niet kent, neemt plaats op een verlichte kast, doet haar slipje omlaag en na enig intiem tastwerk bij zich zelf fotografeert zij haar ‘akker'. Deze polaroidfoto toont ze aan haar man. Dan neemt ze de microfoon en zingt.

Zij toont direct, zich bijzonder krachtig te willen uiten. Het moet duidelijk zijn, maar is het duidelijk, is het wat je ziet, of is er misschien meer, zo merk je in dubbele betekenissen van de taal. De taal blijkt een extra dimensie in deze voorstelling. Taal, sterk aangewend en gebruikt als een complementaire factor. De vrouw zit ogenschijnlijk onder het juk van de man, een man die ouder is dan zij. Hij heeft haar zien opgroeien en heeft haar toen gekozen tot zijn vrouw. Hij kiest, hij bepaald en hij stelt de grenzen, maar is dit werkelijk het geval. Is zijn vrouw werkelijk zo volgzaam of werkt zij al lang aan een eigen plan, een plan dat de toekomst van haar en haar man ingrijpend zal wijzigen.
Als de vrouw haar man wil spreken is hij, zoals vaak, in de stal, doet ondefinieerbare, maar te raden, handelingen met de paarden, iets wat zijn vrouw niet weet maar de gemeenschap naar het schijnt wel, zo moge uit zijn bijnaam "Pony" blijken.

De man stuurt, omdat hij druk met de paarden is, zijn vrouw naar de molenaar (Hugo Maerten) maar niet zonder nadrukkelijke waarschuwingen. De molenaar zou over magische krachten beschikken volgens dorpsgenoten. Het zijn waarschuwingen die haar aanvankelijk angst inboezemen. De molenaar zou zijn vrouw en kind om het leven hebben gebracht. De eerste ontmoeting gaat dan ook gepaard met wantrouwen, angst en talloze reserves van de vrouw, die diep van binnen de molenaar uit de kast probeert te lokken. Zij probeert de molenaar te manipuleren en ze geilt hem op, maar wel met grote afstand. De molenaar op zijn beurt probeert haar te laten zien dat hij niet is zoals men beweerd. Hij toont de vrouw de magie van het schrijven, dat je door te schrijven op papier al je angsten, dromen en verlangens kunt verwoorden. Als ze uiteindelijk zonder haar 5 zakken gemalen meel naar huis vlucht, ontsteekt haar man in woede en eist van zijn vrouw dat ze terug gaat voor de 5 zakken meel, de molenaar zou anders van hen stelen.
De houding naar de molenaar zit vol vooroordelen en in de diverse dubbele lagen in spel en tekst sluimert een angst maar ook respect en mogelijk verlangen. Verlangen van de vrouw om te ontsnappen aan het zo alledaagse. Eenmaal gezamenlijk met haar man bij de molenaar ontstaat er een bijzonder broeierige sfeer die wel moet escaleren. Dat gebeurt dan ook, maar dan weer zo anders dan aanvankelijk verwacht.

Het knappe in deze voorstelling is dat de toeschouwer steeds weer om de tuin wordt geleid, door steeds te mogen ruiken aan flarden, tipjes van de sluier, maar niet de volledige kennis hebbende, blijft de toeschouwer een afhankelijk deelgenoot van vooral de vrouw. Zij is de bindende factor in het geheel.

De meesterlijke regie en het geweldige spel van vooral Hugo Maerten, met in zijn kielzog de sprankelend spelende en geweldig zingende Nadia Amin, maakt de ietwat mindere verstaanbaarheid, ten gevolge het accent van Albert Pretorius, direct goed. Dat de naaktscène aan het slot van de voorstelling puriteinen stof tot discussie geeft toont in ieder geval aan dat zij wezenlijk anders in de voorstelling zaten dan scribent. Ik ervaarde de naaktscènes eerder als een vorm van complementaire kunst. Kunst, die functioneel juist veel toevoegt aan de voorstelling, en mogelijk een erotische diepgang brengt, zonder grof of pornografisch te worden. "Messen in Hennen" is daarmee een zeer bijzondere voorstelling geworden die ik graag tip bij een zo breed mogelijk publiek.
Voor verder informatie verwijs ik naar de site: www.toneelgroepdeappel.nl

Luister hier naar het interview van Jacques met actrice Nadia Amin.

Interview Nadia Amin. by Cultuurpodium.nl




Reageer hieronder

Geen reacties





(optioneel veld)
(optioneel veld)
Deze stomme vraag dient ervoor om spam te voorkomen

Reactiemoderatie staat aan op deze site. Dit betekent dat je reactie niet zichtbaar zal zijn, tot deze is goedgekeurd door een beheerder.

Persoonlijke info onthouden?
Kleine lettertjes: Alle HTML-tags behalve <b> en <i> zullen uit je reactie worden verwijderd. Je maakt links door gewoon een URL of e-mailadres in te typen.