Categorie: MUZIEK, WERELDMUZIEK
Vrijdag 16 December 2011 at 10:34 am
Grote namen uit de Nederlandse tangowereld in het Pianolamuseum
Tekst Rik van Boeckel met beeld van Hans Speekenbrink (klik voor vergroting)
Iedere maand op vrijdag zijn de Uruguyaanse tangozanger Juan Tajes en de Nederlandse pianist Wim Warman de gastheren tijdens de tango concerten in het Pianolamuseum in de Amsterdamse Jordaan. De laatste keer met bandoneónspeler Leo Vervelde die ooit samen met Carel Kraayenhof Sexteto Canyengue oprichtte. Ook Tajes en Warman speelden met Kraayenhof.
Het Pianola Museum aan de Westerstraat in de Amsterdamse Jordaan organiseert diverse concerten waaronder tango. Uniek aan deze plek is de pianola, een bijzonder intstrument dat rond 1900 is ontstaan. Het werd ingebouwd in piano's en het apparaat maakte het mogelijk de piano zelf te laten spelen.
Juan Carlos Tajes belichaamt de geschiedenis van de tango in Nederland, hij stond in de jaren tachtig aan de basis van de tango in Nederland. Met Carel Kraayenhof begon hij in 1984 Tango Cuatro. In Tajes verenigen zich de verschillende elementen van de tango: muziek, dans, poëzie en beeldende kunst. Elk concert in het Pianola Museum beginnen Tajes en Wim Warman samen. Terwijl Tajes zijn diepe baritonstem laat klinken door het kleine intieme en gezellige zaaltje van het museum, rijgt Warman op virtuoze wijze kleurrijke klanken aaneen op de piano. Warman speelt even makkelijk tango als klassiek, jazz en latin en laat die stijlen vloeiend in elkaar overlopen; dat liet hij al op zijn prachtige solo-album Brisa (2009) horen. Warman speelde met tango orkest OTRA en met Richard Bona. En hij geeft les op de tango afdeling van Codarts, het Rotterdams Conservatorium waar gast Leo Vervelde hoofd van de afdeling wereldmuziek is. Vervelde richtte in 1988 samen met Kraayenhof Sexteto Canyengue op waar ook Wim Warman deel van uitmaakte.
‘Tango is een ongewenste intimiteit van de ziel', legde Tajes het publiek in het volle Pianola Museum uit. Tijdens een milonga maakte Tajes gemakkelijk een changement van zang naar voordracht, zo de poëtische kant van de tango benadrukkend. De teksten van tangozangers zijn altijd geschreven door dichters, zo werkte Piazzolla samen met moderne Argentijnse tangodichters als Borges en Horacio Ferrer. Tajes is ook acteur, dat is goed te zien aan zijn performance die varieert van ingehouden naar expressief, van melancholie naar passie. En Warman kleurde de zang fantasierijk met zijn pianospel; toen Leo Vervelde zich op de bandoneón bij het duo voegde tijdens Payadora en Nocturna, waande ik me even in een tango salon in Buenos Aires, de intonatie van de bandoneón was gewoon prachtig. Aan het samenspel was goed te horen dat de drie musici elkaar al lang kennen, Tajes en Vervelde al sinds 1973. Tijdens Colores de Tango werd het trio ineens weer duo, zong Tajes aan de piano: ‘Color de noche, color de humanidad'; de tango werd jazzy in Blue Tango, de tango-uitvoering van André Hazes ‘Wie gelooft in mij' was verrassend maar de muziek is dan ook niet van Hazes zelf maar van Barry Manilow.
De in het publiek aanwezige pianiste Margreet Markerink (Trio Tangata, Tango Dorado) schreef op een tekst van Juan Tajes het slotnummer voor de pauze: Candombe Nocturno. De van oorsprong Afrikaanse candombe wordt beschouwd als een van de ingrediënten van de tango, door de zwarte bevolking van de Uruguyaanse hoofdstad Montevideo wordt het gespeeld op speciale trommels. De tango heeft vele invloeden en een daarvan was dus Afrikaans. Juan Tajes zelf heeft lezingen gegeven over de Afrikaanse invloed op de tango. Candombe Nocturno werd gezongen door Tajes met begeleiding van Wim Warman en Leo Vervelde. Zo kwam de Uruguyaanse candombe in Amsterdam samen met de Argentijnse tango. Vreemd is dat niet want de candombe werd ooit ook in Buenos Aires gespeeld en gedanst terwijl het buurland Uruguay ook veel heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van de tango.
Na de pauze werd op de pianola Gardel's Tomo y Obligo ingezet door museumdirecteur en conservator Kasper Janse. Warman en Vervelde improviseerden op het thema terwijl Juan Tajes het tangolied zong, staande op de trap. Daarop volgde een verrassend en geweldig optreden van de in Amsterdam wonende Argentijnse acteur Carlos Trafic die in het verleden vaak in De Melkweg optrad met Django Edwards. Hij speelde in het Spaans een deel uit de opera Maria de Buenos Aires, waarvan de muziek is geschreven door Piazzolla en de tekst door Horacio Ferrer. Begeleid door Warman en Vervelde bracht hij via subtiele handgebaren, fijnzinnige mimiek en een zorgvuldige maar dramatische voordracht de wereld van Maria de Buenos Aires tot leven. Na Trafic's optreden volgden onder andere Pugliese's klassieker La Yumba en Piazzolla's Jacinta. Maar het bleef niet bij tango, de grenzen werden verlegd naar de Sefardische muziek van Yasmin Levy in Adios Kerida, nu met lagere stem gezongen door Tajes; maar net als door Levy in het Ladino, een taal ontstaan uit een 15e eeuws Castilliaans dialect dat door Sefardische joden na hun verdrijving uit Spanje mee is genomen naar Noord Afrika en het Midden Oosten. Het Ladino is doorspekt met Hebreeuwse woorden maar heeft ook elementen uit talen opgenomen van landen waar de Sefardische joden woonden. En in de Candombe por Amadeus werden de grenzen even makkelijk verlegd naar de wereld van de klassieke muziek. Het was het slot van een mooie en bijzonder gevarieerde muzikale avond in het Pianola Museum.
Het volgende tangoconcert is op 27 januari 2012.
Op 1 januari 2012 is er een nieuwjaarsconcert in het Pianolamuseum.
Voor meer info:
www.pianola.nl
www.juantajes.com
www.wimwarman.com
Reageer hieronder
Geen reacties