Categorie: FESTIVAL, JAZZ, MUZIEK, POP-ROCK
Woensdag 18 Juli 2012 at 8:01 pm
Gent Jazz II is een heel bijzonder feestje
Door Jacques Nachtegaal - Het Collectief N & P foto's Joke Schot, Bruno Bollaert en Jos L Knaepen (klik voor vergroting)
Menig festival zou er heel veel voor over hebben om de sfeer te mogen creëren die heerst op Gent Jazz. Die sfeer, die gemoedelijkheid, is kenmerkend voor dit bijzondere festival in Bijloke, Gent. Toch is er nog een facet dat juist Gent Jazz tot het meest bijzondere festival in haar soort maakt. Elke afzonderlijke avond is zo mooi in balans qua samenstelling van artiesten, dat het iedere dag opnieuw een feestje wordt. De man die hier verantwoordelijk is, is festival directeur Bertrand Flamang, voor Gent Jazz deel II voor een belangrijk deel ondersteund door Davy van Robaeys en Kevin DeVos. De inzet van die drie mensen en die heerlijke Gentse gastvrijheid van alle medewerkers van dit evenement maken het tot een uniek muziekgebeuren dat haar gelijke in Europa niet kent.
Na een viertal dagen van pure Jazz, 5 tot en met 8 juli, zie hiervoor het eerdere artikel van Rene de Hilster op Cultuurpodium.nl is er van woensdag 11 tot en met zaterdag 14 juli ruim baan voor jazzgerelateerde pop, avant-gardistische pop, funk en R & B met tevens ruimte voor Wereldmuziek in de ruimste zin van het woord. De woensdagavond, de enige avond met slechts 2 acts, opent met Liesa van der Aa, deze sympathieke, ietwat dromerige, Vlaamse violiste creëert in een soort van "work in progress" concept een muzikale structuuropbouw waarbij ze haar viool, mede dankzij decoders, recorders en pedalen Multi-instrumentaal inzet. Ze tovert de meest onverwachte klankkleuren uit haar instrument en voegt daar zelf vocalen aan toe. Na een eerste deel van haar set solo te hebben gespeeld voegen haar muzikanten zich bij haar en ontstaat er helemaal een bijzonder muzikaal concept. Haar muziek, avant-gardistische pop, heeft zoveel impact op haar publiek dat de verkoop van haar debuutalbum "Troops" met de daaraan gekoppelde signeersessie een lange rij geïnteresseerden oplevert. Terecht want Liesa is voor mij een der meest veelbelovende verrassingen van dit festival. Dan volgt er een groot changement op het podium in de immens grote tent. Er wordt ruimte gemaakt voor het Nederlandse Metropole Orchestra o.l.v. dirigent Anthony Weeden, hen rest de taak om de vreemdste eend in de bijt van dit festival Antony Hegarty (Antony and the Johnsons), met zijn waanzinnig mooie falset stem, te begeleiden. Het wordt een heel bijzonder en zeker voor alle aanwezigen gedenkwaardig concert. Antony is prachtig bij stem en met zijn pianist Gaël Rakotondrabe, die hem een uiterst subtiele begeleiding biedt, ontstijgt ook het Metropole Orchestra het altijd al sublieme niveau. Na een reactie uit het publiek, waar Antony slim op in speelt, wordt de geluidsbalans tussen Antony en het orkest iets aangepast en wordt het allemaal nog mooier. Het wordt echt meer dan meesterlijk. Naast het feit dat Antony deze avond niet alleen heel geestig is en dan plots weer bijzonder diep en filosofisch, brengt hij ook een geweldige mix van zijn materiaal, songs zoals "Cripple and the starfish", You are my sister en "Kiss my name". Antony vertelt uit zijn jeugd en over zijn confrontaties met de dood, de eerste HIV doden in New York en als hij daaropvolgend met die bijzonder indrukwekkende stem en zijn zo eigen gebaartjes het volgende lied zingt lopen de rillingen over je rug, aangrijpend, pakkend, prachtig en talloze andere superlatieven zijn toepasbaar. Ik geniet van de zo fragiele uitvoering van "Epilepsy is dancing", waarbij het publiek werkelijk doodstil is zodat het vingerknippen van Hegarty overal in de tent te horen moet zijn. Het publiek is laaiend enthousiast en Antony moet terug voor een tweetal toegiften, waarna hij uit waardering voor dit geweldige orkest, dat mogelijk door de Nederlandse regering de nek wordt omgedraaid, uit respect op de knieën gaat en een diepe buiging uit achting maakt alvorens de eerste violiste de hand te schudden. Voor mij is deze eerste kennismaking met Gent Jazz al direct een groot succes, de avond was geweldig, de sfeer uniek en de gastvrijheid naar mij als Nederlands journalist ongekend. En er volgen nog drie geweldige avonden, allemaal weer compleet anders van structuur maar wel allemaal met meesterlijke muziek. Ik zoek mijn hotel op want de autorit van 2 uur en de eerste indrukken hebben de vermoeidheid doen toeslaan. Donderdag wacht een kennismaking met de stad Gent en een drietal concerten.
De donderdag is een wisselvallige dag qua weer, zon en regen wisselen elkaar af maar na een dagje Gent, wat een prachtig mooie oude stad is met bijzonder vriendelijke mensen en gezellige terrasjes, ben ik ruim op tijd op Bijloke, waar het festival wordt gehouden. Om half zeven begint Amatorski, de Gentse formatie rond Inne Eysermans. Deze formatie speelt heel mooi breekbaar materiaal en vormt de rustige opening van de avond. Het was mij al ingefluisterd dat ik dit wel zou appreciëren temeer omdat er muzikaal wel wat overeenkomsten zijn met Portishead en inderdaad ik hoor die overeenkomsten ook, maar ervaar tevens dat deze jonge formatie heel mooi eigen materiaal maken wat je in feite niet zou mogen vergelijken met wie dan ook. Hoewel deze muziek een heel eigen geluid vormt is het ook wel laagdrempelig en toegankelijk genoeg om de bezoekers in de langzaam volgelopen tent te amuseren. De gespeelde soundscapes, kleine muzikale filmische scènes werken betoverend op het publiek dat haar waardering met regelmaat toont. Houdt deze formatie zeker in de gaten daar gaan we ook in Nederland zeker nog van horen. Na deze heerlijke donderdagopening volgt de Britse formatie Tindersticks. Wat een lekkere mooi, melodieuze muzikale opbouw, vanuit de basis, gitaren, met prachtig subtiele toevoegingen van bas, sax en toetsen wordt er een stijl bereikt die leidt tot een bijzonder compleet, maar zeer relaxed, geluid "Show me"heeft mij overtuigd, dit is prachtig, dit is genieten. De stem van leadvocalist Stuart A. Staples heeft iets weg van de jonge Robert Palmer. Werd met de loop der jaren, vooral na de hergroepering in 2008 en vooral na 2010 werd het geluid van Tindersticks iets experimenteler, maar nog steeds magisch. De pauze die na het succesvolle concert van Tindersticks volgt breng ik door op het festival terrein en na wat gesprekken over het gebodene op dit festival met medejournalisten in de persruimte zoek ik een mooi plaatsje in de tent voor de slotact van deze avond, de Ier Damien Rice. In eerste instantie zet Rice mij door zijn verschijning op het verkeerde been, sjofel gekleed, overhemd met gaten en rafels aan de mouwen, wat wil je hiermee aantonen Rice is het eerste dat ik denk. Wil je aantonen zo lekker Basic te zijn of wat? Maar als Rice eenmaal begonnen is en een paar nummers op weg is valt het mij op dat dit een heel bijzondere singer/songwriter is. Deze man, zo zal blijken aan het eind van het concert, blijft nummer na nummer boeien. Rice speelt op gitaar of achter de vleugel zingt herkenbare duidelijke teksten maar verbaasd mij en het publiek als hij plots in het Frans verder gaat. Wat zijn die Belgen toch een onbegrijpelijk volk want ze gaan plots helemaal uit hun dak, alle binnenlandse taalproblematiek lijkt vergeten, Rice zingt in t Frans. Het blijft bij het deel van een lied, maar voor Gent kan hij niet meer stuk. Vooral voor hen voor in de tent is Rice de man, zeker als hij compleet onversterkt naast de microfoon gaat zingen, helaas is dat voor hen achter in de tent niet hoorbaar en komt dan ook minder succesvol over, maar dat mag geen afbreuk doen aan het verder geweldige concert waarin Rice o.a. ook "Cold Water en Cohen's Hallelujah" in de absolute duisternis ten gehore brengt. Wat een meesterlijke avond is dit ook weer. Gelukkig is het op het moment dat ik naar mijn auto wandel weer droog geworden maar eenmaal in m'n hotel blijken mijn schoenen en sokken doorweekt, ik had het niet gemerkt en dat zegt voldoende.
De vrijdag is, net als de dag ervoor, troosteloos en regenachtig. Vandaag heel Gent doorkruist met het openbaar vervoer dat gratis is op vertoon van je Gent Jazz ticket, voor ons zuinige Hollanders een ideaal buitenkansje. Nog meer onder de indruk van het prachtige Gent, ga ik die avond naar de tuinen van de Hogeschool van Gent aan het Bijloke. Een lange rij maakt mij duidelijk dat het ook vanavond weer uitverkocht zal zijn. Vanavond is ook mijn fotografe Joke Schot aanwezig, helaas kon zij er niet eerder bij zijn maar vanmiddag is zij in Gent gearriveerd en vanavond zal zij haar foto's schieten. De vrijdagavond begint met Gabriel Rios, deze Peurto Ricaan die zowel in New York als in Gent woont, heeft voor deze gelegenheid de muzikale steun van bassist Ruben Samama, die in Nederland o.a. bekend is van het Yuri Honing kwartet. Dan verschijnt er plots Amber Docters van Leeuwen op Cello ten tonele, haar cello spel is heel mooi en subtiel en geeft een extra dimensie aan de vocale van Rios. Mooie zuidelijke pop met voor mij als uitschieter de song "Goodnight cruel World", maar misschien wel met net iets te veel New Yorkse invloeden, is dit concert als opwarmer redelijk tam te noemen.
Dat de jaren gaan tellen is merkbaar in het bewegen van de heren Sly en Robbie, maar als zij hun instrumenten bespelen is daar niets meer van te merken. De Jamaican Legends waar zij naast gitarist Ernest Ranglin en pianist Tyrone Downie deel van uitmaken is een collectief jazz en reggae veteranen die laten horen dat ondanks het vorderen van de leeftijd hun muzikale inbreng niets ingeboet heeft, oké het is niet meer de push up reggae die ze misschien vroeger speelden, het is nu veel meer jazz met een reggae tintje maar het klinkt als een tierelier. Vooral als Ranglin het even op de heupen krijgt en opstaat van zijn stoel, dan ontsteekt weer even de oude vlam en spettert en vonkt het als vanouds. Toch moeten we op het gitaarduo Rodrigo y Gabriela en hun begeleidingsband C.U.B.A. wachten voor het feest werkelijk losbarst maar dan gaat het dak er ook bijna vanaf. Neem twee akoestische gitaren en een swingende begeleidingsband, plug die twee gitaren in op een batterij effect-pedalen en decoders en dan brengen deze twee van oorsprong Mexicaanse gitaristen met als handelsmerk een snel ritmisch en percussief klassiek gitaarspel een gitaarconcert dat zijn weerga niet kent. Het duo bestaat uit Rodrigo Sánchez, leadgitarist, en Gabriela Quintero, ritmisch gitarist. Snel, waanzinnig snel gitaarspel, met af een toe een vleugje Flamenco en dan weer rock en punk, alles wordt uit de kast gehaald om aan te tonen dat gitaren als deze zich voor heel veel lenen en dat je niet expliciet een elektrische gitaar nodig hebt om de snaren te laten janken als een hyena. Hoewel het een meesterlijke en vooral opzwepend concert was, had ik één minpuntje, dat irritante gehuppel van Gabriela Quintero, als een huppelkutje stuitert ze af en toe over het podium en dat werkt voor mij mateloos storend, muzikaal is er verder helemaal niets mis mee, maar ook het toneelbeeld moet overtuigend zijn en ondanks het geweldige en muzikaal sterk overtuigende Cubaanse orkest achter deze twee had het wat mij betreft visueel iets anders gemogen. Het publiek is wel uitzinnig en schreeuwt om meer, wat ze ook krijgen, en als ze de grote tent verlaten en de DJ van dienst, elke avond zorgt een DJ voor de muziek tijdens de pauzes en de in en uitloopmomenten, zijn plaatjes draait is er eigenlijk niets anders waar het publiek over spreekt dan over deze twee Mexicaanse gitaarvirtuozen.
Op de slotdag vangt aan met de Vlaamse jazzrock band STUFF bestaande uit Lander Gyselinck achter de drums, Joris Caluwaerts; toetsen en elektronica, Dries Laheye op de basgitaar, Andrew Claes;EWI, saxofoons en elektronica en Menno aan de draaitafel. De muziek is soms freaky dan weer free-jazz maar meestentijds doet het mij denken aan Soft Machine in de Elton Dean periode (voor de kenners vooral het vijfde album van Soft Machine). Al naar gelang het concert van STUFF zich vordert wordt er een meer melodieuzer en toegankelijker geluid gespeeld, hoewel de boventoon toch blijft hangen bij het jazzrock geluid uit de zeventiger jaren, iets wat mij persoonlijk erg goed beviel. De pauze na Stuff gebruik ik om met mijn gezel voor deze avond een hapje te gaan eten op het feestelijk middenterrein waar werkelijk iedere voedselwens ingevuld kan worden en loop ik nog even langs bij die vriendelijke dames van De Standaard die elke avond die heerlijke prosecco van Jacobs Creek schenken. Dan weer snel de vanavond voor het eerst niet volledig uitverkochte tent in voor Larry Graham & Graham Central Station. De oude vos is het nog niet verleerd deze meester op de basgitaar, die o.a. bij Sly & The family Stone en in Prince z'n New Power Generation de slappbass partijen voor zijn rekening nam heeft zijn oude band weer nieuw leven ingeblazen. En hoe, want het swingt en spettert net als in de gloriedagen van de funk. En net als toen gaat Graham ook nu weer als een vorst door zijn publiek heen de zaal in. Deze avond wordt hij staand op een karretje door het publiek getrokken om ergens midden in het publiek op een verhoging zijn show nog meer te vervolmaken. Met als nieuwe zangeres de geweldig lekker gebekte Ashling Cole en op toetsen David Council en Jimi Mc Kinney Jr. maakt Graham er een waar feestje van. Alles en iedereen beweegt in de zaal, stilzitten is er niet meer bij en als Graham na een ruim uur zijn set afsluit gaat dat op de ouderwetse wijze met de hele band dwars door het publiek handenschuddend en voor verheerlijkt en vereerd hoofdknikkend door zijn fans vertrekken naar de kleedkamers, waar Larry overigens maar heel kort blijft want hij is al snel weer terug op het middenplein om daar verdere lofuitingen in ontvangst te nemen. Natuurlijk is het wel een beetje een mannetje die Graham, maar ere wie ere toekomt, hij weet de tent wel op zijn kop te zetten. Dan wordt het wachten op de afsluiter van Gent 2012, D'Angelo. Net als een week eerder op het North Sea Jazz festival in Rotterdam toont D'Angelo zich een absoluut arrogante kwast, weer blijft hij te lang op zijn hotelkamer waardoor ook hier in Gent zijn concert ruim een half uur te laat aanvangt. Wie denkt deze, aan zijn comeback werkende, R&B man wel niet dat hij is. Het publiek in Gent echter is milder dan het verwende Rotterdamse publiek en dit keer wordt hij niet met gejoel maar met een oorverdovend enthousiast applaus ontvangen. Dat doet hem zichtbaar goed, hij straalt en komt direct heel overtuigend over, speelt de sterren van de hemel en speelt een concert dat absoluut veel en veel beter is dan dat van een week eerder op NSJ. Het geluid is geweldig mooi in balans, het is hard maar niet oorverdovend en de hele band lijkt er ook veel meer zin in te hebben. Is dat dan die magie van de Gentse sfeer. D'Angelo roemt het festival en de medewerkers wel dus dat zal zeker een positieve bijdrage hebben geleverd in zijn prestaties. Zowel op gitaar als achter het keyboard toont D'Angelo dat hij helemaal terug is maar toch duurt het tot "All Night" , eigenlijk tot hij zijn hoed en leren vestje heeft af en uitgedaan alvorens hij iedere toeschouwer in de voor 95% gevulde tent aan zijn voeten heeft. Nu kan hij ook echt niet meer stuk, zijn 10 mans formatie is subliem, alles gaat zoals het moet gaan en het klinkt fenomenaal. D'Angelo is helemaal in zijn nopjes en hij toont zich een waar poseur door zijn houdinkjes en beweginkjes en het lijkt wel of zijn stem ook steeds meer in power toeneemt. In tegenstelling tot op het NSJ heeft D'Angelo mij in Gent wel weten te overtuigen van zijn met succes bereikte comeback, maar het is zoals ik al zei, grotendeels te danken aan die heerlijke Gentse gastvrijheid van dit festival dat de artiesten tot net iets meer in staat lijken dan op podia elders. Gent Jazz 2013 is dus bij voorbaat een absolute aanrader ook voor ons ‘Ollanders.
Reageer hieronder
Geen reacties