Categorie: THEATER, MUZIEK, WERELDMUZIEK
Dinsdag 12 Maart 2013 at 6:25 pm
Metropole met El Viento niet altijd een eenheid in Carré
Door Rik van Boeckel met foto's van Hans Speekenbrink (klik voor groter)
El Viento- ofwel het García Lorca Project van het Metropole Orkest onder leiding van Vince Mendoza was een reprise van het concert in 2009, toen in de Stopera, nu in Carré. Centraal staat daarin het werk van de beroemde Spaanse dichter Federico García Lorca, niet alleen zijn poëzie maar ook oude Spaanse liederen die hij heeft verzameld in de Canciones antiguas españoles. Uitgangspunt was ook Camarón de la Isla's baanbrekende album La leyenda del tiempo (1979).
De uitvoering met een virtuoze Spaanse solistencast van zanger, zangeres, danser, gitarist en percussionist trok in 2009 volle zalen en oogstte juichende recensies. In 2009 werd ook de CD El Viento: The García Lorca Project uitgebracht. Op de gitarist na was de bezetting in Carré hetzelfde. Helaas was er voor de pauze geen eenheid in het geheel, kwamen orkest en flamenco musici niet goed bij elkaar maar dat was na de pauze stukken beter.
Dichter en toneelschrijver Federico García Lorca bezocht rond 1920 samen met musicus/componist Manuel de regelmatig de grotten van Sacromonte in Granada waar de zigeuners woonden en kwam zo in aanraking met de flamenco. Deze muziek had een grote aantrekkingskracht op hem en was van sterke invloed op zijn poëzie zoals onder andere blijkt uit de bundel Romancero Gitano (Zigeunerromances). Lorca's affiniteit met de flamenco klinkt door in veel gedichten, die diverse flamencozangers inspireerden. Lorca die zelf piano speelde verzamelde tevens oude Spaanse liederen, schreef de partituren uit, ze werden uitgebracht onder de titel Canciones españoles antiguas. Een aantal van deze liederen zoals Los Cuatro Muleros, Sevillanas del Siglo XVIII en Los Pelegrinitos werden in Carré uitgevoerd. 
Lorca's repertoire vormde de basis voor de flamenco fusion van de legendarische zanger Camarón de la Isla die de poëzie van de dichter muzikaal interpreteerde op zijn baanbrekende album La leyenda del tiempo (1979), geproduceerd door Ricardo Pachón. Van dit album werden La Leyenda del Tiempo en La Tarara (niet van Lorca maar een traditioneel Andalusisch lied) in Carré gespeeld. Voor de Nederlandse bassist, pianist en componist Niko Langenhuijsen was Lorca's repertoire de basis voor het allereerste Lorca project in Nederland. Dat was in 1998, de 100-ste geboortedag van Lorca. Zijn arrangementen, die van Mendoza en van Joan Albert Amargós zijn gebruikt voor de uitvoering van het Metropole Orkest in 2009 en voor de reprise in Carré. 
Vince Mendoza is al jaren chef-dirigent van het Metropole Orkest. Hij bracht ook diverse albums onder eigen naam uit, de laatste Nights on Earth (2011) met onder andere Joe Lovano, John Abercrombie, Peter Erskine en John Scofield is een meesterwerk waarop Mendoza zijn kwaliteiten als componist en arrangeur ten volle benut. Dit jaar was hij voor de 55e Grammy Awards genomineerd in de categorie Best Instrument Arrangement for Vocalist. Het stuk Spain-I can recall, uitgevoerd door Al Jarreau met Metropole Orkest won niet ( de prijs ging naar Esperanza Spalding) maar geeft wel zeker Mendoza's interesse in Spaanse muziek weer. Die liet hij in 1993 al horen op Jazzpaña, dat hij maakte met componist Arif Mardin en de WDR Big Band. En waarop hij een fusie tussen flamenco en jazz tot stand bracht. Voor het concert gaf Marlies Jansen van het tijdschrift Mundo Flamenco een lezing over García Lorca en zijn relatie met flamenco. Zeer boeiend voor de geïnteresseerden want het werk van Lorca is niet bij iedereen zo bekend. Ook liet zij Camarón's La leyenda del tiempo horen dat later zou worden uitgevoerd door het Metropole Orkest en vertelde hoe het album tot stand is gekomen. De tekst van La leyenda del tiempo is van Lorca, de muziek van Ricardo Pachón.
De Spaanse solisten waren net als vier jaar terug Eva de Dios en Rafael de Utrera (zang) en Daniel de Navarro (dans). Paco Arriaga was de nieuwe gitarist. Percussionist Udo Demandt (cajón en framedrums) is afkomstig uit Duitsland maar woont al jaren in Nederland, geeft op de cajón les in flamencoritmes en speelt in diverse groepen, onder andere flamenco. La leyenda del tiempo werd als eerbetoon aan Camarón zomer 2009 uitgevoerd tijdens een festival in een kasteel in Peralada, een oud stadje in Catalonie, met een sterrencast van Duquende (zang), Chicuelo (gitaar) en Rafaela Carrasco ( dans). Toen werd onder andere La Tarara uitgevoerd van Camarón's album, een traditioneel lied in het arrangement van Ricardo Pachón. Mendoza heeft er voor het Metropole een fragment van Albéniz in verweven waardoor het stuk een ander karakter krijgt. Het is een sterk arrangement maar heeft met Lorca op zich als zodanig weinig meer te maken. Mendoza heeft met dit project de intentie gehad meer het gevoel van de Spaanse muziek te omarmen dan dat van jazz, van orkestrale jazz. 
Wat ik voor de pauze vooral miste was de emotie, de passie die zo belangrijk is bij flamenco. Als het orkest voluit ging drukte het de solisten enigszins weg. De cante jondo van Rafael de Utrera en de orkestrale muziek van het Metropole zaten elkaar in de weg, het kwam niet bij elkaar. Al was de muziek natuurlijk goed en klonken vanuit het orkest latin melodieën van de blazers naast oosterse tonen van de strijkers. Het was vooral een probleem in de gedeeltes waar voluit werd gegaan, bij subtiele passages was dat beter. Dat was vooral na de pauze het geval zoals in de door Eva de Dios mooi gezongen Sevillanas del Siglo XVIII, met het voor de pauze gespeelde Los Cuatro Muleros een van de Canciones españoles antiguas. 
Maar hier had Mendoza ook voor een meer traditionele benadering gekozen. Daarmee creëerde Mendoza met het Metropole een beeld van hoe deze muziek (van oorsprong volksmuziek- en dans en geen flamenco) moet hebben geklonken. Ook Lorca's gedicht Romance del Amargo klonk meer authentiek. Tevens bracht danser Daniel de Navarro met zijn weergaloze zapateados, zijn voetenpercussie, meer vuur in het geheel, samen met percussionist Udo Demandt. Een prachtige afsluiting was La leyenda del tiempo. Hierin leken flamenco en latin samen te komen. Zo sloten Metropole, Vince Mendoza, de Spaanse solisten en de andere musici en zangeressen ( onder wie Vera van der Poel van Divera) de avond op een mooie manier af.
Reageer hieronder
Geen reacties