Categorie: THEATER, TONEEL

Zaterdag 05 Oktober 2013 at 10:20 am

HAAR NAAM WAS SARAH, Kan deze voorstelling nog overtroffen worden?

Haar naam was Sarah foto Raymond van Olphen Haar naam was Sarah foto Raymond van Olphen Haar naam was Sarah foto Raymond van Olphen

Door Jacques Nachtegaal – Het Collectief N & P. Beeld van Raymond van Olphen (klik voor groter)

Over een heel theaterseizoen zie ik heel wat toneelstukken naast het ruime aanbod aan cabaret, muziektheater en musicals. Toch is toneel daarin meestal de uitschieter. Er wordt in Nederland namelijk op een heel hoog niveau geacteerd. Tallozen lopen weg met Broadway of West End maar het aanbod in de vaderlandse theaters is veelal beter dan over de grenzen. Ik zag in al die jaren ook heel veel goede en aangrijpende toneelvoorstellingen, maar na afloop van de première van “HAAR NAAM WAS SARAH”, heb ik na een aantal malen diep slikken moeten erkennen dat dit mogelijk "the best play ever" was die ik zag. Zeker een notering in mijn persoonlijke top 3 maar ik denk toch wel op de koppositie. Wat is dit een meesterlijk toneelstuk.

Ik kende het boek slechts van zien liggen in de boekenwinkel, de film zag ik niet, wel de posters, maar toen ik zag dat dit verhaal nu als toneelstuk gebracht zou gaan worden, werd ik eigenlijk voor het eerst echt nieuwsgierig. Deels door de cast, met Lotje van Lunteren, Sophie van Winden, Chris Tates, Tom Jansen en Anne Prakke onder regie van Ursul de Geer, en in een bewerking van Leon van der Sanden, maar ook vanwege het feit dat je verdomd goed op de planken moet komen als je het wilt opnemen tegen een film. Gelukkig was ik bij aanvang helemaal blank, overigens wil ik nu wel het boek lezen en de film zien.

Haar naam was Sarah foto Raymond van Olphen Haar naam was Sarah foto Raymond van Olphen Haar naam was Sarah foto Raymond van Olphen

In een bijzonder functioneel opgebouwde toneelsetting waarin op de achtergrond het verhaal van Sarah(Lotje van Lunteren) zich afspeelt en op het voorpodium het verhaal boven het verhaal, dat van Julia(Sophie van Winden) de Amerikaanse onderzoeksjournalist, die tijdens het schrijven van een artikel over het Franse oorlogsverleden, stuit op Sarah. Op meesterlijk mooie en diep indrukwekkende wijze lopen de twee verhalen door elkaar heen en blijkt er zelfs een link naar het privébestaan van Julia. Edouard, haar aanstaande schoonvader (Tom Jansen), was in de oorlog een leeftijdgenootje van Sarah en, naar later blijkt, is er zelfs ooit een ontmoeting tussen beiden geweest, een ontmoeting met grote impact, die Edouard nu al ruim zestig jaar met zich mee moet dragen. Hij beloofde zijn vader hier nooit met iemand van de familie over te praten, maar deze last wordt Edouard te zwaar, ook zijn zoon, Bertrand(Chris Tates) weet nog steeds van niets. Hij stoort zich overigens wel aan de inzet van Julia, die zich steeds dieper ingraaft in zijn familie en haar verleden.

Het is bijna ongelooflijk hoe indrukwekkend Sarah wordt gespeeld door Van Lunteren, de momenten waarop zij herinneringen aan de deportatie uit Parijs benoemd, lopen mij de rillingen over de rug. Ik heb een brok in mijn keel en ik sidder als ze roept: Mannen links, vrouwen en kinderen rechts. Op mijn netvlies zie ik die lange rij mannen naar de trein lopen, kinderen schreeuwend om hun vader die gewelddadig een andere kant op worden gemanoeuvreerd. Van Lunteren maakt met haar spel zoveel emotie los dat ik her en der een snik hoor in de overigens doodstille zaal. Zelden was er een dergelijk stilte in een theaterzaal. Daarboven speelt de emotionele strijd over het al dan niet aborteren van het kind, na drie miskramen bij Julia, omdat haar vriend Bertrand zich te oud zou voelen voor een kind. Vooral het stille spel van de acteurs, zoals Tom Jansen vanuit zijn fauteuil zijn rusten pakt en gelijktijdig steeds emotioneler oogt, de onbetrouwbaarheid van de woorden van Bertrand die Chris Tates met non-verbale reacties in lichaamstaal onderstreept en steeds weer op de achtergrond het breekbare emotionerende spel van Lotje van Lunteren. Als aan het eind van het verhaal Sarah’s zoon William (Anne Prakke) ten tonele verschijnt, heeft hij weinig tijd om de diepte in zijn spel te tonen, maar zelfs in de korte tijdsspanne die hij ten tonele is, overtuigt hij vanaf de allereerste seconde in zijn rol als zoon die pas nu het ware verhaal van zijn moeder hoort. Vooral omdat alle anderen zich naar de apotheose hebben kunnen toe spelen is het zo knap wat Prakke neerzet. In feite kent deze voorstelling niet echt een hoofdrolspeler, hoewel Sarah dat eigenlijk wel is, maar door het overtuigend indrukwekkend knappe spel van de gehele cast zijn we getuige van maar liefst vijf topprestaties in een zeer indrukwekkende voorstelling. Nu, een dag na de première, en ik nog diep onder de indruk van de kwaliteit van deze voorstelling. Inderdaad met stip op de eerste plaats van alles wat ik ooit aan toneelspel heb gezien. Diep, diep respect voor de makers en spelers. En hoewel vaak vergeten alle lof aan Kemna Casting (Marc van Bree) voor het bijeen brengen van dit collectief.




Reageer hieronder

Eén reactie

frits barend
frits barend ( E-mail ) - 08-10-’13 17:55




(optioneel veld)
(optioneel veld)
Deze stomme vraag dient ervoor om spam te voorkomen

Reactiemoderatie staat aan op deze site. Dit betekent dat je reactie niet zichtbaar zal zijn, tot deze is goedgekeurd door een beheerder.

Persoonlijke info onthouden?
Kleine lettertjes: Alle HTML-tags behalve <b> en <i> zullen uit je reactie worden verwijderd. Je maakt links door gewoon een URL of e-mailadres in te typen.