Categorie: THEATER, TONEEL
Maandag 21 Oktober 2013 at 7:21 pm
“Eindeloos”, biedt als toneelstuk inzicht in de vele facetten van een zelfmoord.
Jacques Nachtegaal – Het Collectief N & P. foto's Andy Doornhein
Een toneelstuk brengen, met veel humor maar ook met uiterst serieuze momenten, waarbij de rillingen over je rug lopen, over een onderwerp als Zelfmoord is een ‘Hell of a job’. Je mag het niet te vet aanzetten, je moet uitkijken voor de valkuilen van een te grote dosis humor en je dient het precaire onderwerp van de dood met respect te behandelen. Dat alles is scriptschrijver Timen Jan Veenstra met verve gelukt. Deze slechts 29 jarige schrijver weet met “Eindeloos” van "theaterwerk Spiriet" een zeer toegankelijk, begrijpelijk en eerlijk stuk theater te maken waarvan regisseur Johan Verheij met de acteurs een prachtige voorstelling creëert.
Het gezin De Goede bestaat uit moeder Bettina (Diana Dobbelman), zoon Tom (Job Bovelander) en Jeff (Geert Hoes), die getrouwd is met Roos (een prachtige rol van Marit van Bohemen). Tom kampt met persoonlijke psychische problemen en bezoekt Anna Jong(Manouk van der Meulen), de psychologe. Zij lijkt aanvankelijk erg afstandelijk en Tom heeft enorme scepsis naar de kwaliteit van zijn psychologe, dat levert enkele komische maar ook momenten van bedenking op, uiteindelijk is heel veel van wat er verder in het verhaal gebeurd hiervan afhankelijk. Er lijkt een goede band te ontstaan tussen Anna en Tom en zou het haar lukken Tom zijn diepe gedachten te bereiken en hem die begeleiding te geven die hij zo vreselijk nodig heeft en naarstig naar zoekt.
Helaas zal blijken dat Anna daar niet in slaagt, Tom pleegt zelfmoord door op het station voor een voorbijrazende trein te stappen. Dat terwijl Tom zijn broer Jeff zelf machinist is bij de spoorwegen en helaas ook traumatische ervaringen heeft opgedaan met springers.
Tom zijn keuze voor een onnatuurlijke dood hebben uitermate verregaande gevolgen voor alle betrokkenen. Moeder Bettina (een meer dan meesterlijke rol van de inmiddels 74 jarige Diana Dobbelman) is er ook een jaar na dato nog steeds kapot van, haar leven is aangevreten. Ze is sarcastisch en in zich zelf gekeerd heeft naar de pillen en de fles gegrepen om vooral maar te vergeten, maar haar zoon Tom wil ze onder geen beding kwijt uit haar herinnering. Zij leeft in een continue strijd met haar schoondochter Roos die van mening is dat ze er nu wel eens overheen mag stappen en verder kan met haar leven. Maar ook Roos heeft zo haar problemen, in de eerste plaats is haar echtgenoot Jeff te veel een medestander van zijn moeder en steunt hij haar, in haar optiek, onvoldoende, zij lijdt enorm onder het feit dat hun seksleven op een beroerd laag pitje staat. Het feit dat ze geen kinderen heeft drukt daar een extra stempel op. Ze voelt zich eenzaam, verlaten in de steek gelaten, drinkt en probeert door een keihard pantser zich te wapenen tegen elke bedreiging van buitenaf. Jeff, haar man, kan haar, door zijn eigen problemen, ook weinig hulp bieden en in een strijd vol verwijten, smeekbedes om begrip en medeleven hangen ze aan elkaar als aan een zijden draad, een spanningsveld dat elk moment kan exploderen.
De zelfmoord van Tom, misschien voor zich zelf een heldhaftige daad, maar anderzijds, vooral voor zijn omgeving, een enorm egoïstische daad. Ook naar de machinist in kwestie heeft zijn daad zo vreselijk veel impact, dat Tom zijn daad als een inktvlek zijn familie en de machinist heeft overspoeld. Geen der levens is meer als vroeger, allen zoeken naar antwoorden, op te veel vragen en verbergen zich in alcohol of pillen. De psychologe in kwestie, die nog enkele persoonlijke zaken van Tom in haar bezit heeft komt in een volledig ander daglicht te staan als ze na een jaar na het ‘ongeluk’ ’s avonds laat voor de deur staat met een envelop met die spulletjes. Waarom kwam zij niet eerder, wat is haar rol, heeft zij haar invloed zo vreselijk verkeerd ingeschat en verkijkt zij zich op de schijnbaar ontstane band tussen haar en haar patiënt.
Eigenlijk worden de meeste vragen, zoals ook in de realiteit niet beantwoord, maar de toeschouwer krijgt wel alle ruimte om zelf de vragen naar eigen inzicht en uit eigen referentiekader in te vullen. Vooral door het geweldig pakkende acteerwerk van de acteurs, eigenlijk niemand uitgezonderd, krijgt deze voorstelling een extra diepgang, een beladenheid die dit veelal te vaak onbesproken onderwerp meer ruimte tot inzicht en bespreking biedt. Naar mijn mening zet deze voorstelling de deuren open voor inzichten en begrip, maar bovenal naar een open bespreekbaarheid naar dit, tot op heden, vaak doodgezwegen onderwerp.
Reageer hieronder
Geen reacties