Categorie: THEATER, TONEEL
Zaterdag 29 Maart 2014 at 8:02 pm
Oresteia, van het Noord Nederlands Toneel is meer dan het verhaal alleen
door Jacques Nachtegaal - Het Collectief N & P met foto's van Reyer Boxem (klik voor vergroting)
Griekse tragedies lenen er zich bij uitstek voor om als regisseur en als gezelschap eens lekker uit te pakken. Zelden gebeurd dit echter naar volle teugen, maar wat het Noord Nederlands Toneel onder regie van Gerardjan Rijnders met deze voorstelling laat zien, is mede dankzij het geweldige decorontwerp van Ko van den Bosch een genot om te beleven. Deze voorstelling biedt zoveel meer, hier gebeurd iets, iets dat je meesleurt het verhaal in en je de mogelijkheid biedt verder te kijken dan je neus lang is.
Thuis wacht Klytaimnestra (Malou Gorter), kortweg Klyt, op haar man koning Agememnon van Argos (Ko van den Bosch) die terug moet keren uit de gewonnen Trojaanse oorlog. Voor zijn vertrek heeft hij zijn dochter Iphigeneia geofferd als offer voor de wind die hem en zijn vloot naar Troje moet voeren om daar de strijd aan te gaan. Hierdoor blijft Klyt ontredderd achter, in een land met alleen maar oude mannetjes. Alle jeugd en mannen in de bloei van hun leven zijn ten strijde getrokken, en Klyt haar verbittering is steeds meer toegenomen. Dan keert Agememnon terug en met hem zijn verovering en minnares Kassandra, dochter van de Trojaanse koning, die bij Klyt nog meer woede opwekt. Agememnon eist zelfs van Klyt dat zij Kassandra liefdevol zal opvangen in hun huis en haar alles zal geven waar zij om vraagt. Klyt nog steeds ontredderd, verbitterd en depressief vanwege de dood van haar dochter brengt dan zowel Agememnon als zijn minnares Kassandra om het leven. Hiermee wil Klyt tevens een daad stellen als moeder voor alle moeders die hun kinderen slachtoffer zagen worden van familiegeweld. Haar zoon Orestes, die in ballingschap leeft hoort van de daad van zijn moeder en keert terug naar Argos om zijn vader te wreken. Hierbij wordt Orestes aangemoedigd door Elektra (Maartje van de Wetering)en Apollo (Ko van den Bosch) de god van het licht, die werkt in opdracht van zijn vader en oppergod Zeus. Na zijn daad wordt Orestes waanzinnig en voelt zich achtervolgd door de wraakgodinnen van zijn moeder. Het zijn uiteindelijk de Kinderen van de Nacht, het uitschot zoals ze worden omschreven, die uiteindelijk opstaan tegen het onrecht en die de moedermoord moeten gaan wreken.
Het koor dat bestaat uit een groep musici en vocalisten, dat speelt opeenvolgend de oude mannetjes, daarna in jonge slavinnen en ten slotte als de Kinderen van de Nacht, dat gepaard gaat met een bizar geboorteritueel. Het zijn deze Kinderen van de Nacht die uiteindelijk het recht laten zegevieren. Dit gaat gepaard met een democratie als achtergrond, door een volkstribunaal als jury, de eerste stap die de godin Athene stelt op weg naar een nieuwe samenleving waarin de rechtspraak het van de goden overneemt.
Het hele toneelstuk is een opeenstapeling van diverse dubbele bodems, waarin stap voor stap het ontstaan van de democratie duidelijk wordt. De vormgeving is magistraal, hierdoor kunnen de acteurs ook meer dan alleen schitteren, vooral Ko van den Bosch in zijn rol als Apollo, de god van het licht, in zijn witte kostuum, vanaf een hoge positie zijn visie en opdrachten over de hoofden van de aardlingen stortend is onnavolgbaar. Toch is het meest magistraal bedachte in deze productie de toepassing van het koor die zo duidelijk kenbaar maken wat een oorlog met een volk kan doen, alle jeugd wordt weggevaagd, wat resteert zijn de oude mannen en de vrouwen van het land. Maar vooral als het koor in muzikale explosies uitbarst en daardoor een bijna psychische spanning opbouwen is van grote klasse. De apotheose volgt als het koor geboren uit slijmerig vocht als monsters zich ontwikkelen maar in de slotscene al het vuil en vervorming van zich afspoelen. Een bijna lyrische scene die eens en te meer aantoont dat dit toneelstuk meer dan zo maar een verhaalvertolking is. Het is totaalspektakel van ongekend niveau.
Voor informatie en speellijst zie: www.nnt.nl
Reageer hieronder
Geen reacties