Categorie: THEATER, TONEEL

Zaterdag 17 Mei 2014 at 4:19 pm

“Anne” helaas ‘much to do about nothing’ noem het een tegenvaller.

Anne, foto Kurt van Elst Anne, foto Kurt van Elst Anne, foto Kurt van Elst

Door Jacques Nachtegaal – Het Collectief N & P.

Er werd vooraf op grote schaal aan publiciteit gedaan, zelfs werden enkele opmerkingen over overcomercialisering in de media breed, misschien wel te breed, uitgemeten. Er werd zelfs een compleet nieuw theater voor deze voorstelling uit de grond gestampt. Ik kan me niet voorstellen dat er iemand in Nederland onbekend was met het feit dat de toneelvoorstelling “Anne” op 8 mei jongstleden in première ging. De verwachtingen waren dus bijzonder hoog gespannen.

Op de première avond kende Nederland de drukste avondspits van dit jaar en het stroomde van de regen, wat ook nog eens gepaard ging met flinke windstoten. Gelukkig was ik nog redelijk op tijd en kom ik parkeren op het wel bestrate deel van de parkeerplaats, laatkomers stonden in de modder, erger nog, daarna moest men in de smokings en de dames in hun avondjurken, in de rij in de stromende regen wachten tot ze hun kaartje konden ophalen. Eenmaal binnen in een werkelijk schitterend theater met een geweldig mooie en ruime foyer beneden, blijkt dat er veel aandacht is besteed aan Theater Amsterdam. Maar het gaat niet om de verpakking het gaat om de productie waar een ieder in zijn mooiste kleding en dito schoeisel naar het westelijk havengebied is gekomen.

Anne, foto Kurt van Elst Anne, foto Kurt van Elst Anne, foto Kurt van Elst

Als iedereen zijn plaats heeft ingenomen, wat overigens erg chaotisch verloopt omdat er plots een vrije zitplaats blijkt te zijn, wordt een ieder verzocht op te staan en treedt Koning Willem Alexander met enkele andere hoogwaardigheidsbekleders onder applaus de zaal binnen. Eenmaal gezeten kunnen we eindelijk beginnen.

In een meer dan ingenieus en verrassend mooi decor zien we de laatste twee jaar van het leven van “Anne” en haar familie Frank, de familie Van Pels en meneer Pfeffer in het Achterhuis. Hoe geweldig het decor ook is, het toneelstuk is helaas veel minder geweldig, het kabbelt eigenlijk maar een beetje voort en heeft weinig climaxen. Verbazingwekkend hoe weinig Joodse elementen er in het stuk zitten, één keer een gezamenlijk “l’chaim” als er een borrel wordt gedronken en een flard Jiddisch als meneer Pfeffer zijn gebed zegt. Verder niets maar dan ook helemaal niets wat de joodse families zou kunnen onderscheiden van welk ander gezin dan ook. Bedoeld of onbedoeld, ik vind het ongeloofwaardig. Daarbij komt ook nog eens dat het taalgebruik zo modern moet zijn dat niemand in de zaal zich meer zal realiseren op dat moment dat het gaat over een meisje van 14 jaar in de jaren veertig van de vorige eeuw. Helaas daardoor komt het toneelstuk voor mij steeds meer over als slecht gelukte poging een document neer te zetten. Meisjes van die leeftijd in die jaren hadden zeker niet zo’n grote en brutale mond. En de scene waarin Anne’s eerste ongesteldheid plaats vindt is zelfs volledig ongeloofwaardig. Ik krijg sterk het idee dat de schrijversduo Jessica Durlacher en Leon de Winter, Anne Frank tot een soort van rebel willen maken, het was echter gewoon een pubermeisje in een vreselijke tijd die haar dagelijkse leven in een dagboek omschreef. Natuurlijk de ontluikende vrouw in het meisje speelt mee, maar wordt in deze productie volledig ongeloofwaardig neergezet. Nergens in de oorspronkelijke dagboeken blijkt dat Anne Frank een ongehoorzaam, brutaal kind was, waarom dan wel in deze productie. Wat willen ze bewijzen. Ik vrees dat ze hiermee de geschiedenis zelfs geweld aandoen. Ondanks deze minpunten, die voor mij wel stevig wegen, wordt er wel heel mooi geacteerd, vooral Rosa Da Silva als Anne schittert in haar rol, maar de absolute uitspringer in deze toneelvoorstelling is Paul R. Kooij als Otto Frank, de wijze waarop Kooij gestalte geeft aan deze goedmoedige huisvader die zich ernstig zorgen maakt over de toekomst en vreest voor zijn twee dochters, waarvan overigens de rol van Margot Frank erg mager is en daardoor slechts overkomt als scenevulling. Hierdoor worden de talenten van Chava Voor In ’T Holt onbenut gelaten. Eigenlijk is alleen het karakter van Anne goed uitgediept met dan wel de bedenkelijke gedragingen, maar de overige aanwezigen in het Achterhuis worden te vaag belicht. Misschien dat Mw. Pels, een sterke rol van Debbie Korper, er nog enigszins aardig bedeeld van af komt en deels ook Jason de Ridder als Peter van Pels, die in de ontwikkeling van Anne een belangrijke rol speelt. Maar dan hebben we het helaas wel een beetje gehad. Zoals het op mij overkomt is er mogelijk teveel aandacht uitgegaan naar decor en technieken dan naar de uitdieping van de rollen en een echt sterk script. En als dan het moment daar is, waar iedereen van weet dat het gaat komen, de inval van de Duitse soldaten, gaat dit zo snel, knullig en onaf dat ik met een vreemd gevoel de prachtige slotscene van Otto Frank in ga. Nu pas word ik voor het eerst echt ontroert en ben ik geraakt door de woorden van Otto Frank.

Vergelijkend met bijvoorbeeld het toneelstuk “Haar naam was Sarah” moet het mij van het hart dat ik daarbij wel sterk geëmotioneerd werd en ik nog lang daarna met een emotie liep die het stuk teweeg bracht, bij “ Anne”  was ik na afloop weer direct met mijn hoofd in de realiteit en dat vind ik een enorm gemiste kans. Ik vrees dat regisseur Theu Boermans, die ik zeker door zijn regie van “Soldaat van Oranje” maar ook door producties bij o.a. Het Nationale Toneel enorm waardeer en al volg sinds zijn productie “Asphalt Gigolo”, nog heel wat werk moet verrichten om “Anne” tot een werkelijk topstuk te maken. Ik vrees dat er qua script dan ook nog flink geschaafd moet worden.




Reageer hieronder

Geen reacties





(optioneel veld)
(optioneel veld)
Deze stomme vraag dient ervoor om spam te voorkomen

Reactiemoderatie staat aan op deze site. Dit betekent dat je reactie niet zichtbaar zal zijn, tot deze is goedgekeurd door een beheerder.

Persoonlijke info onthouden?
Kleine lettertjes: Alle HTML-tags behalve <b> en <i> zullen uit je reactie worden verwijderd. Je maakt links door gewoon een URL of e-mailadres in te typen.