Categorie: THEATER, TONEEL
Zaterdag 11 April 2015 at 9:30 pm
“Een Sneeuw” maakt op mij diepe indruk.
Door Jacques Nachtegaal – Het Collectief N & P
Willem Jan Otten schreef in 1983 “Een Sneeuw” en sindsdien is het een veelvuldig gespeeld en misschien wel het meest gespeelde Nederlandse toneelstuk na de tweede wereldoorlog. De oorlog die zulke diepe wonden bij tallozen heeft nagelaten, wonden die tot op de dag van vandaag, zelfs in tweede en derde generaties slachtoffers, nog dagelijks tot heftige emoties leidt. Misschien dat juist daarom “Een Sneeuw” zo’n diep indrukwekkend stuk is, zeker als het zo mooi gespeeld wordt als momenteel door Het Toneel Speelt.
Een winteravond in een ietwat vervallen landhuis, buiten waait een ijzige wind en de tuin ligt onder een dik pak sneeuw. Binnen is Mevrouw Quint (Anne Wil Blankers) druk doende, ze spreekt tot een persoon die in een Rotan stoel naar de tuin gericht vooralsnog onzichtbaar is voor het publiek. De persoon zwijgt er komt geen enkele reactie op de woorden van Mw. Quint. Er komen gasten, die de zwijgzame persoon in de stoel voor het raam, allen hartelijk begroeten en langzaam wordt het duidelijk dat ze allen juist komen voor Panda, de man in de stoel (Joop Keesmaat). Langzamerhand wordt het ook duidelijk dat Panda niet kan praten en dat de gasten zich allemaal verzameld hebben op de vooravond van naar het schijnt Panda’s verjaardag, mogelijk zijn laatste verjaardag, want Panda is ziek Hij is ernstig ziek en hoe lang kan het nog duren. Er is zelfs al overgestapt naar natuurgenezing, het vertrouwen in de medische wetenschap blijkt geminimaliseerd, maar bovenal is er het diep gewortelde oorlogsverleden van Panda, maar ook van Mw. Quint en haar kinderen Mia (Marisa van Eyle) en Frederik (Bart Klever). Dat oorlogsverleden dat zich als een kankergezwel heeft ingevreten in de geest van de familieleden Quint. Vooral bij Panda, de ooit in Giethoorn aangekomen huisvriend en vriend van Mw. Quint. Alleen Panda heeft sinds die vreselijke tijd in het kamp nooit meer gesproken.
Toch weet Panda te communiceren via een pen en blocnote waarin hij vaak in onleesbaar handschrift enkele zinsdelen en of woorden neerschrijft. Panda is een gemoedelijk zachtaardige goedlachse man die diep van binnen nog steeds die tijd herbeleeft.
Als alle gasten er zijn dient een ongenode gast zich aan, Bibi (Carine Crutzen), de ex echtgenote van Frederik en moeder van de 16 jarige Kaspar (David Heijmans). Bibi is het spoor bijster, mogelijk ook ten gevolge de oorlogsjaren en is gescheiden van Frederik en opgevolgd door zijn nieuwe, jongere, liefde Josée (Fockeline Ouwerkerk). Toch blijkt er geen rancune bij Bibi aanwezig, het is veel meer de angst, voor die mogelijke rancune, die Frederik ventileert. Daarmee creëert hij ook een bepaalde afstandelijkheid tussen Bibi en de anderen hoewel hij minder invloed blijkt te hebben op Mia, haar zoon Thomas (Benja Bruijning) en zijn vrouw Jeanette (Anne Lamsvelt).
Bibi haar komst is zeker niet gepland maar Panda blijkt blij haar te zien. Ook Mia heeft toch wel een warmere band met Bibi, maarmee ze ooit in de oorlog onder de grote zwarte vleugel had geschuild in angstige momenten. Opvallend is het om te constateren hoe iedereen de waarheid zoveel mogelijk probeert te ontwijken en in de onderlinge communicatie eigenlijk heel weinig naar de anderen luistert. Eigenlijk is het een zwaar disfunctionerenden familie. Men praat maar zegt niets en het luisteren is eigenlijk ook nietszeggend.
Er is ook steeds meer een gedraai om de hete brei, en de afleider, een georganiseerde reis voor Mw. Quint en Panda zou de zaak moeten verlichten en de aandacht moeten verplaatsen, maar is dit werkelijk wat Panda voor zijn verjaardag wil horen.
Had Panda niet liever bij dat gerechtsgebouw in Duitsland gestaan om daar als levend voorbeeld van de kampbeulen te dienen, die er nu mee weg komen en geen hechtenis of straf krijgen opgelegd. Het grote onrecht dat had Panda rechtgezet willen zien, en dan vele malen liever dan een reis. “Dan loopt hij ‘s-nachts ineens weer in die gestreepte pyama” onderstreept Mw. Quint de geestestoestand van Panda
Deze versie van “Een Sneeuw” door Het Toneel Speelt is vooral zo mooi en pakkend door het waanzinnig mooie naturel spel van voornamelijk Anne Wil Blankers, Carine Crutzen en bovenal Joop Keesmaat, die met juist heel simpele kleine gebaartjes en gelaatsuitdrukkingen stilzwijgend boekdelen spreekt. Maar ook de overige castleden maken deze versie tot een meer dan bijzondere uitvoering van dit toneelstuk dat voor mij steeds weer nieuwe perspectieven toont.
Voor trailers, informatie en de speellijst verwijs ik naar: www.hettoneelspeelt.nl
Reageer hieronder
Geen reacties