Categorie: THEATER, OPERA, TONEEL
Vrijdag 14 April 2023 at 7:49 pm
STERKE MUSICI REDDEN VEROUDERD THEATER
Door Irit van der Veldt met foto van Clärchen and Matthias Baus (klik voor vergroting)
Gezien op 13 april 2023 Nationale Opera Amsterdam
Strauss’ favoriete opera, Der Rosenkavalier, staat na zeven jaar in de herhaling bij de Nationale Opera. Decors, enkele kostuums en de belichting zijn om die reden uit het archief gehaald. Een gewaagde keuze aangezien het publiek ruimschoots de mogelijkheid heeft gekregen de voorstelling online in de herhaling te bekijken. Met deze voorstelling krijgt het publiek bonbons uit een oude doos.
Plot
De rijke Octavian (17) en de vorstin de Marchellin (32) zijn verliefd. Omdat ze op een ochtend denken betrapt te worden door veldmaarschalk Von Werdenberg, de echtegenoot van de Marchellin, verstopt Octavian zich. Hij verkleedt zich als kamermeisje. Als blijkt dat baron Ochs zijn nicht de Marchellin een bezoek brengt komt ook het kamermeisje Mariandl tevoorschijn. Ochs vraagt advies voor een kavalier die de zilveren roos kan overhandigen aan zijn aanstaande bruid Sophie. In de tussentijd maakt hij avances met Mariandl. De Marchellin stelt voor dat Octavian voor rosenkavalier kan spelen. Als Octavian de zilveren roos overhandigt aan Sophie, worden ze verliefd en ziet Sophie af van de bruiloft met Ochs.
Als de vader van Sophie lucht krijgt van de twijfels bij zijn dochter over de trouwerij met Ochs stelt hij Sophie voor de keuze: trouwen met Ochs of naar het klooster. Om Ochs af te lijden misleidt Octavian hem wederom. Zo stuurt hij Ochs liefdesbriefjes van Mariandl waar Ochs op ingaat. Als de vader van Sophie ook daar lucht van krijgt, blaast hij het huwelijk van zijn dochter met Ochs definitief af. Als duidelijk is dat Octavian kiest voor Sophie heeft de Marchellinmaar één keus: zich realiseren dat de vergankelijkheid ook haar treft: op de tijd heeft zij immers geen vat.
Het mag duidelijk zijn: van het plot moeten we het niet hebben. Ook de oplossing van ‘trouwen of naar het klooster’ helpt niet om in het licht van het hedendaags perspectief het nog interessant te maken. De vraag is dus of je met een decor uit 2015 voor een stuk uit begin 20ste eenw gebaseerd op een plot uit de 18e eeuw operavrienden maakt. Alledaagse kledij op het podium is inmiddels een cliché en het is maar de vraag of groot theaterspektakel wordt gedragen door alledaagse scenografie. In deze productie is het de muziek die het publiek er doorheen trekt.
De orkestklank onder Lorenzo Viotti klinkt helder, subtiel en lyrisch. Exact wat je verwacht bij deze laatromantische componist. Als een zijden laken laat Viotti de Weense wals meermaals neerdalen met als schril contrast de dissonante chromatische dalingen als verklanking van confronterende reflectie. Viotti weet uit deze uiterst lastige partituur een geheel te toveren met melodische lijnen die niet overheersen maar wel op het juiste moment doorklinken.
Toch bestaat in deze productie het gevaar dat het orkest de lichte, ijle sopraanklank van Maria Bengtsson als de Marchellin overstemt. En dat is jammer want haar stem is het horen waard. Zeker in het eerste bedrijf waar ze haar monologen sterk moet neerzetten als momenten van eenzaamheid en inkeer en haar verfijnde hemelse stemgeluid contrasterend moet tonen met die van haar lompe neef Ochs met zware zeer lage basstem.
Maar niet alleen de Marchellin geeft de zaal een sterk staaltje muzikaliteit ook Angela Brower als Octavian, Nina Minasyan als Sophie en niet te vergeten Christof Fischesser als Ochs die ondanks heftige rugpijn na de eerste akte toch volledig van zich liet horen. En dat is tekenend voor een sterke cast die de voorspelbare voorstelling toch nog leven inblaast.
https://www.operaballet.nl/de-nationale-opera/2022-2023/der-rosenkavalier
Reageer hieronder
Geen reacties