Dynamisch duo-concert Tineke Postma en Aruán Ortiz

Categorie: INTERVIEW, JAZZ, MUZIEK

Donderdag 18 April 2013 at 3:34 pm

Tekst Rik van Boeckel met foto's van Hans Speekenbrink (klik voor vergroting)

Amsonanza is een nieuwe serie met muziek op raakvlakken van genres, tijdperken en culturen. In de derde van de reeks ontmoette de internationaal hoog aangeschreven saxofoniste en Edisonwinnares Tineke Postma de in New York wonende Cubaanse pianist Aruán Ortiz. Het optreden vond plaats in een kleine zaal van het Amsterdamse Muzyq voor een select publiek. In abstracte filmische muzikale schetsen vonden Postma en Ortiz elkaar, daagden elkaar uit en zorgden zo voor een bijzonder dynamisch duo-concert. En na afloop namen ze de tijd voor een interview.

Postma en Ortiz ontmoetten elkaar voor het eerst in 2009. Ortiz die speelde met Wallace Roney, Greg Osby en Esperanza Spalding toerde met zijn quartet door Europa, dus was het contact voor het Amsonanza concert snel gelegd. Postma en Ortiz speelden repertoire van Ortiz' albums Alameda (2009) en Orbiting (2012), een nieuwe compositie van Postma: Melo- en stukken van Thelonious Monk, Hermeto Pascoal en Joe Henderson.
De in Santiago de Cuba geboren Ortiz begon alleen; wat meteen opviel was zijn klassieke achtergrond. Postma vertelde daarna een soort abstract muzikaal verhaal op de sax waarop Ortiz inviel met lichtvoetige pianoklanken; soms vielen de noten van piano en sax exact samen. Het was mooi om te luisteren naar de bijna intuïtieve improvisaties waarin Postma en Ortiz elkaar perfect aanvulden. Pascoal's Gringa Carioca was een stuk pittiger dan het relaxede stuk waarmee begonnen werd. Via een waterval van pianoklanken, veel syncopische noten van Ortiz en het geluid van de sax die Postma daaroverheen liet glijden, ontstond een haast contemplatieve sfeer. Postma en Ortiz vervolgden met Chopin Etude nr6 ( van Alameda) en Numbers ( van Orbiting) om uit te komen bij de complexe muziek van Thelonious Monk die door beiden erg knap en vol dynamiek werd uitgevoerd. Sterk waren ook Postma's Melo en Joe Henderson's Inner Urge.

Deze composities zijn in feite uitgangspunt voor iets nieuws. En meestal gebruikt Ortiz bij zijn eigen stukken gitaar en geen saxofoon. Maar voor Postma is dat geen probleem. "Aruán schrijft geweldige melodieën," zegt ze. "Het is een genoegen en zeer inspirerend om ze te spelen. Hij heeft de muziek naar me opgestuurd. Ik heb het voorbereid. En daarna hebben we gerepeteerd. De songs zijn de referentie, vormen het uitgangspunt van waaruit we gaan spelen en via improvisatie iets nieuws creëren. Zo werk ik ook met mijn eigen bands."
Als Ortiz en Postma dezelfde stukken opnieuw zouden gaan spelen, zal het anders zijn, weten ze beiden. Ortiz:" Uiteindelijk is de structuur van het optreden niet altijd hetzelfde. Het publiek moet geboeid blijven. We dagen onszelf uit. Dit is repertoire om te onderzoeken, we zoeken steeds de grenzen op, verrassen onszelf en het publiek. Zodat je iets doet waar je van te voren niet aan gedacht hebt. Het is als ‘instant composing', je improviseert en componeert tegelijkertijd."

" Jij inspireert me. Dat gebeurt niet bij iedereen," voegt Postma er enthousiast aan toe. Het ritmische element van Ortiz' muziek is voor Postma ook heel inspirerend. " Dat is zo'n onbekende wereld voor mij. Ik wil dat gebruiken bij jazz. Die combinatie is heel cool, ik speelde nooit eerder met Cubaanse musici." Ortiz zelf is niet bewust bezig zijn Cubaanse achtergrond en zijn leven in New York in zijn muziek te verwerken, de ritmiek in zijn muziek klinkt niet eens AfroCubaans, heeft iets heel eigens. Zelf zegt hij te leven in wat hij noemt een 'abstract expression'. Ortiz: "Als ik componeer denk ik niet aan Cuba of New York. Ik ga in het ritme en creëer vanuit het ritme zelf. Natuurlijk denken mensen als ze horen dat ik uit Cuba kom bij mij aan Afrocubaanse muziek maar ik denk niet op die manier, probeer het zelfs niet op die manier te benaderen. Chucho Valdes, Ramon Valle, dit zijn grote musici, zijn specialisten, hun werk is zo sterk. Chucho, Ramon, Gonzalo Rubalcaba, ze zijn van een heel hoog niveau in de Cubaanse jazz. Maar wat ik doe is anders. Ik ben van een andere jongere generatie." Postma: "Men probeert je altijd in een hokje te stoppen, hij is gewoon een musicus met een vrije geest." Een vrije geest die zorgde voor een bijzonder duoconcert dat vraagt naar meer.
Wellicht en hopelijk komt er nog een follow-up. En er zijn plannen voor een cd!