Onderwerp: MUSICAL

Zaterdag 31 Januari 2009 at 8:41 pm

Hoe iets kleins zo mooi kan zijn

Anatevka Anatevka Anatevka
Door Suzan Vermeulen met foto's van Annemieke van der Togt

Een arme Russische melkboer met vijf dochters en een eigenwijze vrouw, in het Rusland van het begin van de twintigste eeuw. Een achterhaald onderwerp zou je denken, maar niets is minder waar. Het verhaal waarin de eigenwijze, arme, Joodse melkboer Tevje de hoofdrol speelt, vermaakt al vele decennia lang het theaterpubliek. Anatevka is één van de meest populaire klassieke musicals van de twintigste eeuw. In 1964 werd hij voor het eerst opgevoerd op Broadway en in 1966 gaf Lex Goudsmit op onvergetelijke wijze gestalte aan Tevje. Hij werd in 1998 gevolgd door Henk Poort. En diezelfde Henk Poort staat, precies tien jaar na zijn eerste kennismaking met dit karakter, opnieuw in Anatevka aan het roer. Tien jaar ouder en tien jaar wijzer?

Er gebeurt zoveel in het huidige musicallandschap. Gek is nog niet gek genoeg en de producenten pakken uit met de meest bizarre special effects, bekende namen en grootse kostuums. Maar waarom eigenlijk? De vorm wordt belangrijker dan de inhoud en stemmen en gedegen spel verdwijnen onder de veelheid aan spektakel. Producent Mark Vijn en regisseur Frankc van Laecke laten zien dat al die toeters en bellen helemaal niet nodig zijn. Van Laecke stript Anatevka tot de essentie en weet daarmee een bijzonder gedenkwaardige voorstelling neer te zetten. Het ingenieuze decor blinkt uit in eenvoud. Alle meubels zijn inklapbaar en worden onzichtbaar in de vloer verwerkt. De cast tilt zo met een zwaai een deur, een tafel of een hele kroeg uit de grond. Een simpele achterwand met een grote zon of maan, waslijnen met doeken waarmee de spelers wel raad weten en that’s pretty much it. De cast heeft weinig om zich aan vast te houden en moet dus laten zien wat het op spelgebied in huis heeft. En dat is heel wat!

Anatevka

Henk Poort is musicalster bij uitstek, maar hij verraste vriend en vijand met zijn acteerprestaties in de film ‘Nachtrit’, waar hij de louche directeur van de taxicentrale speelde. Dat Poort, naast zijn fenomenale stem, een dijk van een acteertalent bezit, wordt eveneens klontjesklaar in Anatevka. Van de manier waarop hij met de redelijk stugge teksten een sympathieke, humorvolle, optimistische melkboer neerzet is een genot voor oog en oor. De rest van de cast vult hem daarbij uitstekend aan. Er zit snelheid in de voorstelling, de stemmen zijn prachtig en de hele groep knalt vol energie de theaterzaal in. Ze slepen het publiek daarmee vanaf het eerste moment mee naar het Russische dorpje met zijn bijzondere inwoners.

Naast Henk Poort stralen de drie oudste dochters van Tevje. Babette Holtman, in de rol van Tzeitel, kennen we nog wel van ‘De zoektocht naar Evita. Daar haalde ze de eindstreep niet, maar hier laat ze zien wat ze in huis heeft. Haar uithalen als grootmoeder Tzeitel zijn geweldig en haar spel overtuigt. Degene die echter met haar subtiele nuances de harten van het publiek steelt, is de jonge Sophie Veldhuizen als Hodel, overigens ook bekend van ‘De zoektocht naar Evita’. Als zij ‘Mijn huis, mijn haard’ zingt, is het publiek muisstil. Ze weerstaat de verleiding om in dit nummer lekker uit te halen en houdt alles heel klein, waardoor de boodschap aankomt als een hamer. De zakdoeken ritselen en de neuzen worden opgehaald. Het valt sowieso op dat de spelers veel nummers heel klein houden en dat is de kracht van de voorstelling. Het liefdesduet tussen Tevje en zijn vrouw Golde (Doris Baaten) is net zo’n juweeltje. Niks groots en bombastisch, maar juist heel intiem en zacht, waardoor het publiek het gevoel heeft voyeur te zijn.

Eenvoud siert en dat wordt eens te meer bewezen bij de Anatevka van 2008/2009. De spelers stijgen boven zich uit, met als absoluut hoogtepunt het optreden van Henk Poort. Wie denkt nog aan Lex Goudsmit als hij deze vertolking heeft gezien? Wij niet in ieder geval!


Onderwerp: POP-ROCK

Zondag 25 Januari 2009 at 7:00 pm

Wervelende 11e editie Vrienden van Amstel Live

Pete Philly Alain Clark Trijntje Oosterhuis Jeroen vd Boom
Door Serge Julien met foto's van Berbera van den Hoek (klik voor vergroting)
Vrienden van Amstel Live gezien in Ahoy, Rotterdam op 22 januari 2009 

Vorig jaar vierde het evenement Vrienden van Amstel Live alweer haar tweede lustrum. Eind januari is het altijd weer een feest van jewelste als een aantal van neerlands beste muzikanten acte de presence geven in de Rotterdamse Ahoy. De bands spelen een paar van hun bekende liedjes en soms in verrassende groepssamenstellingen. Een goed programma voor 2009 valt prima in de smaak bij het publiek dat volledig meegaat tijdens de openingsavond.

Op het T-vormige podium doet oudgediende George Baker de aftrap met Little Green Bag waarna jonge honden Voicst hun feel good hit Everyday I Work On The Road uitvoeren om vervolgens samen met Pete Philly & Perquisite een leuke combi te vormen met A Year and A Bit.

George Baker 3Js Jeroen vd Boom Ellen ten Damme

Nederlandstalig wordt de overstap gemaakt naar 3js en Jeroen van der Boom die ieder zoetgevooisde maar swingende liedjes presenteren. Leuk is de complete fanfare die het podium opmarcheert tijdens het Wiegelied. Ook zoet maar prachtig is het bloestollend mooie Love You More van Racoon dat de groep samen met Ellen ten Damme uitvoert.

Het eerste hoogtepunt van de avond mag op conto worden geschreven van rasentertainer Van Velzen. De kleine muzikant beschikt over een enorm energiepijl en charisma en heeft een neus voor catchy opzwepende liedjes. Shine A Little Light en When Summer Ends gaan erin als koek. Het duet Baby Get Higher dat hij doet met Krezip’s Jacqueline Govaert is om blij van te worden. Een prima overstap naar de groep Krezip zelf die het dit jaar voor gezien houdt maar op de Vrienden van Amstel nog een overtuigende set doet met Plug It In & Turn Me On en Out of My Bed. Alain Clarke sluit aan om All My Life mee te doen maar zorgt vooral tijdens zijn eigen set voor de hoogtepunten met Blow Me Away en de hit Father & Friend waarbij vader Clark ook het podium deelt. Alain Clark vreet het publiek op met een sterke van soul doorspekte stem en een overtuigende uitstraling. 

Alain Clark Jaqueline Govaerts Van Velzen  Krezip

Trijntje Oosterhuis heeft recentelijk een Grammy nominatie in de wacht gesleept voor het nummer Alfie van haar album The Look Of Love. In februari weten we of ze de prijs ook daadwerkelijk verzilverd krijgt. Op de Vrienden van Amstel zingt ze het mooie Vlieg Met Me Mee en stoft ze de oude Total Touch knaller Touch Me There af.

Oudgedienden Frank Boeijen, Henk Hofstede en Henny Vrienten spelen gedrieën hun gouwe ouwe krakers Zwart/Wit, In The Dutch Mountains en Is Dit Alles. Bij het laatste nummer staat op één lid na het voltallige Doe Maar op het podium. Legende Boudewijn de Groot sluit het hoofdgedeelte van de show af met de nummers Meester Prikkebeen waarbij Sharon den Adel van Within Temptation hem bijstaat. Natuurlijk ontbreekt het klassieke Land van Maas en Waal niet waarbij in het sportpaleis een heuse polonaise uitbreekt.

Alain Dave clark Henny Vrienten Ernst Jansz

De show wordt afgesloten met verschillende combinaties van alle muzikanten die nummers als Annabel, Als je Wint en afsluiter Iedereen is van de Wereld opvoeren.

De Vrienden van Amstel blijft een leuk concept en toont ook dit jaar weer een wervelend programma met aangename combinaties. Wat ook niet ongenoemd mag blijven is de mooie visuele aankleding van het geheel maar bovenal wordt weer duidelijk hoeveel muzikanten van topklasse we hebben in dit land!


Onderwerp: MUSICAL

Zondag 18 Januari 2009 at 9:00 pm

Supermodel de musical: oppervlakkige schoonheid

Supermodel Supermodel Supermodel
Door Suzan Vermeulen met foto's van Saskia Bagchus

‘Het creëren van een nieuwe musical is een lang, spannend, maar vooral ontzettend leuk avontuur.’ Hiermee opent bedenker, scriptschrijver en regisseur Eugène Jans het programmaboek van ‘Supermodel de musical’. Na acht jaar heeft hij zijn droom waar gemaakt, met behulp van het Jort Kelders televisieprogramma ‘Dragons Den’. Daar vond hij de investeerders die van zijn fantasie de realiteit konden maken en op 11 januari 2009 was het zover. ‘Supermodel de musical’ ging onder overweldigende belangstelling van fashionminnend Nederland in première in hotel Krasnapolsky in Amsterdam.

Het is af. Het is helemaal af. Fotografen op de rode loper en prachtige BN-ers in oogverblindende creaties. In de fantastisch ogende spiegelzaal van hotel Krasnapolsky wacht het première publiek vol spanning op wat komen gaat. De lichten gaan uit, de spots gaan aan…

‘Supermodel de musical’ is een vrolijke muziektheatervoorstelling waarin we het wel en wee van modellenbureau Supermodel voorgeschoteld krijgen. Jonge, mooie mensen krijgen de kans van hun leven, maar komen in aanraking met haat, nijd, list en bedrog. De glitter en glamour is schone schijn en de weg naar de spetterende modeshow van ontwerpster Donna van Dijke (Inge Ipenburg) is er eentje met de nodige hobbels. Helaas is dat ook het geval bij de voorstelling zelf.

Supermodel

De fashionwereld krijgt vaak het predicaat oppervlakkig en leeghoofdig te zijn: een mooie buitenkant, maar niets van binnen. Helaas is dat ook van toepassing op ‘Supermodel de musical’. Prachtige, getalenteerde zangers, fenomenale kostuums en een ingenieus decor zijn niet genoeg om een voorstelling tot een succes te maken. Het script rammelt aan alle kanten en ontstijgt helaas het middelbare schooltoneel amper. De dialogen missen elke diepgang en geven de acteurs weinig tot geen ruimte voor geloofwaardig spel. De manier waarop de bestaande popsongs in het verhaal zijn verweven, is een te makkelijke. Na een korte dialoog komt het intro van het nummer dat vervolgens in zijn originele vorm gecoverd wordt. De tekstbehandeling en intentie gaat daarbij regelmatig verloren. Wel moet worden opgemerkt dat de stemmen van de cast bijzonder sterk zijn. Met één uitzondering. Actrice Inge Ipenburg neemt het nummer ‘This is my life’ voor haar rekening en moet het publiek daarmee Shirley Bassey doen vergeten. Haar vocale kwaliteiten zijn echter lang niet toereikend genoeg en de keuze van dit nummer is begrijpelijk, maar daardoor wel een hele foute. Het arrangement helpt haar niet. Het is tenenkrommend en misstaat niet als auditief liftbehang. Een advies naar de artistieke leiding: schrappen.

Supermodel

In het maakproces van ‘Supermodel de musical’ werden geen duidelijke keuzes gemaakt, behalve op het uiterlijke vlak. De kostuums werden ontworpen door Ronald Kolk en hij is de ster van de avond. Wat een briljante vondsten. De modeshows worden ondersteund door de dansers en de steengoede covers van ‘Rock me Amadeus’ en ‘Gaya’ werken hier ineens wel. Het publiek staat op die momenten op de stoelen. Maar een modeshow is nog geen musical en daar hebben de makers zich op verkeken. Regie en script ontberen diepgang en het is duidelijk dat daar ervaring mist. Daardoor wordt de cast, die voornamelijk bestaat uit zangers/dansers, aan zijn spellot overgelaten. Het lukt hen niet de personages geloofwaardig neer te zetten en zelfs doorgewinterde actrice Inge Ipenburg verdrinkt in clichés. De elementen zang, dans, spel en vormgeving worden niet verweven en blijven afgebakende eilandjes. Jammer genoeg haakt het publiek daardoor halverwege af en vervalt in een raadspel ‘welke popsong volgt er nu op de dialoog’.

Is er alleen maar kritiek op deze voorstelling? Nee. Het is overduidelijk dat ‘Supermodel de Musical’ met veel liefde en inzet is gemaakt. En Supermodel de musical is een plaatje. Dat staat vast. Maar het is ook duidelijk dat het maken van een dergelijke veelomvattende theaterproductie op artistiek vlak geen kattenpis is. En helaas zijn er op dat vlak te veel belangrijke steken gevallen.


Onderwerp: JAZZ

Woensdag 14 Januari 2009 at 9:00 pm

Leidse Jazzweek dit jaar nog groter

Benjamin Herman  Zuco 103 Candy Dulfer
foto's Berbera van den Hoek

Het duurt nu echt niet lang meer! Nog een week en muziekliefhebbers kunnen weer genieten van een week hoogstaande jazz. Tijdens de Leidse Jazzweek van 21 tot en met 25 januari zullen lokale en internationale topmusici op verschillende locaties in Leiden spelen. Na het succes van vorig jaar heeft de organisatie dit jaar nog groter uitgepakt, met meer artiesten en locaties. De kaartverkoop is inmiddels in volle gang, dus zorg dat je er snel bij bent om Rita Reys, Gare du Nord, Hans Dulfer en Giovanca niet te missen.

Door de hele stad hangen borden waarop de jazzweek wordt aangekondigd. De organisatie heeft meerdere bijzondere locaties aan het festival weten te binden. De drie hoofdlocaties bestaan uit: De Waag, Four Reasons en Holiday Inn. Om meteen goed in de sfeer te komen verzorgt op 17 januari niemand minder dan jazzlegende Chris Barber een spetterende kick off met zijn elfkoppige band in de Four Reasons. Op 23 januari zal jazzdiva Rita Reys een uniek concert geven met tenorsaxofonist Sott Hamilton. Het Keytownfestival op zaterdag 24 januari wordt er ook één met namen van allure. De sound van onder andere Gare du Nord, Zuco 103, New Cool Collective, Club Des Belugas en vele andere zal het ijs onmiddellijk doen smelten en het publiek opwarmen. Het programma biedt voor ieder wat wils waarbij jazz, blues, soul en pop de boventoon voeren. 

Dit jaar wordt ook de Leidse Jazz Award uitgereikt aan een jong getalenteerde jazzstudent van de Nederlandse Conservatoria. De award, een kristallen bokaal, zal op 23 januari door Rita Reys overhandigd worden in Holiday Inn. Op de website www.leidsejazzweek.nl is de volledige programmering van het festival te vinden en de kaartverkoop van de overige optredens. Daarnaast wordt op de website ook het programma van de kroegentocht bekend gemaakt en zijn er updates en toevoegingen aan het programma te vinden. Kaarten voor de Leidse Jazzweek zijn in Leiden bij platenmaatschappij Velvet (Nieuwe Rijn 34) te bestellen of online bij Easyticket via de website www.leidsejazzweek.nl. Op de website van Easyticket staat tevens waar de kaarten nog meer in Nederland te koop zijn.

Leidse Jazzweek 21 januari t/m 25 januari 2009


Onderwerp: POP-ROCK, JAZZ

Zondag 11 Januari 2009 at 5:30 pm

Gino Vannelli in Paard van Troje en de Boerderij

Gino Vannelli

Hoog bezoek in het Paard van Troje op 6 februari en in de Boerderij in Zoetermeer op 22 maart want niemand minder dan de Canadese zanger, schrijver en voormalig sex symbool Gino Vannelli zal de Haagse en de Zoetermeerse poptempels aandoen voor een optreden. Hoewel de muzikant de afgelopen jaren wat minder zichtbaar is in de spotlights (ook om zijn sex symbool imago van zich af te schudden) is hij nog altijd actief.

In 1974 breekt Vannelli commercieel door met het huzarenstukje Powerful People waarop het voor iedereen bekende People Gotta Move staat. Hoewel het thema van zijn liedjes veelal liefde is zijn het niet zomaar doorsnee popsongs en zijn er elementen uit jazz, soul en funk waar te nemen.

In 1978 verdient hij een Grammy Award met het nummer I Just Wanna Stop van het album Brother To Brother dat hem een nummer 1 hit in Canada oplevert en de nummer 4 positie bereikt in de VS. Midden jaren tachtig is hij ook in Nederland een aantal keren hoog in de hitlijsten te vinden met nummers als It Hurts To Be In Love en Wild Horses. Stuk voor stuk vakkundig gemaakte, goed in het gehoor liggende liedjes.

Recente releases zijn Canto en These Are The Days. Vanelli woont gedeeltelijk in Nederland en de VS en werkt aan verschillende projecten. Hij tourt nog met regelmaat en ook Nederland is weer aan de beurt voor een aantal optredens. Een stukje muziekgeschiedenis met Gino Vannelli zou nog weleens een welbestede avond kunnen worden.

Informatie

Locatie: Paard van Troje, Prinsegracht 12, Den Haag
Deuren open: 19.30. Aanvang: 20:30 uur. 
Entree € 25,00 (voorverkoop is gestart)
Tickets verkrijgbaar aan de kassa van het Paard van Troje (op werkdagen geopend van 12.00 uur tot 17.00 uur) of online via Paard.nl en Ticketservice.nl.

Locatie: Boerderij, Amerikaweg 145, Zoetermeer
Deuren open: 19.30. Aanvang: 20:30 uur. 
Entree € 28,00 (voorverkoop is gestart)
Tickets verkrijgbaar via Ticketservice.nl en op de dag van het concert bij de avondkassa indien beschikbaar. 


Onderwerp: POP-ROCK

Donderdag 08 Januari 2009 at 9:14 pm

Laatste Numoonfest editie weer smakelijke variatie

Ntjam Rosie Pan Africans La Melodia
Door Serge Julien en Jeroen van der Ent. Foto's Eric van Nieuwland
Numoonfest gezien in Lantaren/Venster, Rotterdam op 27 en 28 december 2008. 

In het laatste weekend van december heeft de vierde en tevens laatste editie van het Numoonfest plaatsgevonden in het Rotterdamse Lantaren/Venster. Twee dagen vol met nujazz, soul, balkanbeats, hiphop, rock, dub, video, dance, film, worldmusic. De laatste keer omdat de subsidie is stopgezet door de gemeente vanwege te weinig diversiteit in de programmering. Bedoelde de gemeente dat er te weinig mainstream bands waren? Numoonfest staat juist bekend om de mix van lokale bands en internationale underground acts bewegend binnen een mix van uiteenlopende stromingen. Daarnaast is het altijd een gemoedelijke sfeer.

De eerste act, Ntjamrosie, is een bekende van Cultuurpodium. Ze brengt een warme mix van soul, pop en jazz die zij zelf omschrijft als "Bulu soul". Ze heeft geen moeite om het publiek op te warmen op de winterse avond. Diep gaat ze bij het laatste nummer Bia Yon dat gaat over haar oma die haar altijd een superstar heeft genoemd. “Het is belangrijk om iemand te hebben die altijd in je gelooft”, zegt ze me met een grote glimlach.

Op hetzelfde podium staat even later een groep die zich Pan Africans noemt. Rotterdammers met een liefde voor pure hiphop met rebelse rhymes, positieve beats en veel energie. Hun inspiratiebronnen zijn revolutionairen uit de muziek en zwarte bewegingen als Marcus Garvey, Gil Scott-Heron en Fela Kuti. De heren zien er “hiphop” uit met hun dreads en baggy kleren en ze zetten een dynamisch optreden neer. Ze worden begeleid door DJ 360, een percussionist, een saxofonist en een keyboardspeler. Ook de host van de avond, Colonel Red, doet mee en laat even horen dat ook hij over een goede stem beschikt.

La Melodia Pan Africans Jodymoon

Stoma speelt een mix van metal, jazz, noise en funk in afwijkende maatsoorten. Het is een soort freakshow waarbij de bandleden met geverfde gezichten hun crossover muziek ten gehore brengen. De gitarist ziet er uit als een mix van The Joker uit Batman en Flea van de Red Hot Chili Peppers.

In de foyer staat Babar Luck uit Londen. Deze opvallende happy hippie moslim broeder verkondigt liefde en vrede op reggae en dub ritmes. Op blote voeten en gekleed in een djelebba weet hij het publiek te boeien met zijn teksten en gitaarspel en op ieders gezicht een glimlach te toveren met zijn optreden.

In de grote zaal weten MC Melodee en DJ/producer I.N.T. oftewel La Melodia de mensen aan het dansen te krijgen met hun rauwe hiphop. Melodee is een klein energiek en brutaal dametje met een grote stem en sterke flow. Met grapjes en provocatieve teksten weet ze het publiek te bespelen.

Ruimte om te dansen is er ook en de buren liggen er niet van wakker. In de silent disco zaal danst men tot in de kleine uurtjes op een omgevingsvriendelijke wijze en geven de mannen van Polycorn de dansers en danseressen een mooie VJ show.

De zondag begint meteen verrassend met een optreden van Lavalu. Het prettige gezicht en de motor achter deze groep is Marielle Woltring. Tijdens Numoon is zij zonder band en zijn haar stem en pianospel de ingrediënten voor indringende en meeslepende liedjes die ze ten gehore brengt. Het dromerige stemgeluid doet soms denken aan Sarah McLachlan maar herbergt ook hier en daar iets van het eigenzinnige van Björk. Muzikaal beweegt het geheel tussen pop en jazz dat zodanig boeit dat het optreden van begin tot eind overtuigt. Een talent om in de gaten te houden. 

De tweede smaakmaker is het concert van het uit Maastricht afkomstige Jodymoon. Zangeres en toetsenist Digna Janssen en gitarist Johan Smeets hebben inmiddels twee albums op hun naam staan waarvan begin dit jaar Never Gonna Find It In Another Story onder gunstige kritieken op de markt is verschenen. De live formatie wordt vaak aangevuld met een bassist en drummer maar op Numoon zijn het Janssen en Smeets die als duo de songs opvoeren. De muziek is on-Nederlands sterk met een behoorlijke dosis passie. Hoewel met z’n tweeën zetten Janssen en Smeets een vol geluid neer met krachtige vocalen van Janssen, soms voorzien van Smeets’ achtergrondzang ingevuld met de fijne klanken van een Wurlitzer en lekker klinkende gitaarpartijen. Jodymoon verdient de erkenning van een groter publiek en zou bij voldoende aandacht nog weleens ver kunnen komen.

Sabrina Starke La Melodia Pan Africans

Ze timmert al een aantal jaren aan de weg maar sinds afgelopen oktober gaat de trein dan eindelijk op volle kracht voor Sabrina Starke. Haar debuutalbum Yellow Brick Road dat aanvankelijk in eigen beheer is uitgebracht werd kort daarna opgepikt door het wereldberoemde platenlabel Blue Note die Starke meteen in huis heeft gehaald. Recentelijk heeft ze opgetreden als support act voor Estelle en nog veel uitdagender: Dionne Warwick. Inmiddels is ze begonnen aan een tour die haar tot ver in maart langs alle bekende clubs zal voeren. Vanavond staat ze in haar thuishaven voor een enthousiast publiek in de grote zaal van de Lantaren. De uur durende set bevat overtuigend uitgevoerde songs van haar album. Starke neemt je met haar donkere warme stemgeluid mee terug in de tijd dat soul nog echte soul was met nummers als Foolish en You Are My Love. Kippevelopwekkend zijn nummers als My King en Yellow Brick Road. Het souldebuut van het jaar!

De gemeente zou zich nog eens goed achter de oren moeten krabben want met Numoonfest gaat een artistiek evenement verloren waar in de afgelopen vier jaren onder een laagdrempelige sfeer een hoop uiteenlopende muziekstijlen en podiumkunsten de revue hebben gepasseerd.


Onderwerp: ALGEMEEN

Woensdag 07 Januari 2009 at 5:13 pm

Live in de 21e eeuw:

Live in de 21e eeuw Live in de 21e eeuw Live in de 21e eeuw
Door Annemiek Barnouw (klik op de plaatjes om alle flyers te zien)

Voor kunst- en vooral voor muziekliefhebbers veranderde er veel in de 20e eeuw. Door opname- en uitzendtechnieken konden we ‘opeens’ muziek en beeld op een andere plek of tijd bekijken. Er zijn natuurlijk veel mijlpalen en mijlpaaltjes in muziek en technologie, voor iedereen zit er wel een juweeltje bij. Een persoonlijke mijlpaal was voor mij het Live Aid concert in de jaren tachtig: een hele dag popconcerten van over de hele wereld en je kon het live volgen via televisie. Een hele dag, 24 uur lang, televisie, dat was toen al heel wat. Eigenlijk was Live Aid al een soort degradatie van het begrip ‘live’. Wat je zag gebeurde wel op dat moment, maar je was er niet bij. Live CD’s, en nu DVD’s, zijn in wezen ook een slap aftreksel van een echte live betekenis, maar toch levendiger dan veel gepolijste studioproducties.

Vorig jaar boden een paar bioscopen (Pathé Tusschinski, Pathé Buitenhof en Cinemec in Ede) voor het eerst live-uitzendingen van de New York Metropolitan Opera (Met). De Met biedt van een aantal zaterdagmatinees een live, digitale uitzending naar bioscopen in verschillende landen in de wereld, van Japan tot Hongarije en van Zwitserland tot Mexico. Allemaal heel spannend, en geweldig dat de Met zo meer publiek weet te krijgen en dat de drempel voor opera lager wordt, alleen… Maakt het wat uit of je een opera van de Met live ziet, of gewoon op de ouderwetse manier: een keer als de filmrol (of de disk) met de film fysiek in je bioscoop is? Waarschijnlijk is dit een rechtenkwestie: hardcopies van films blijven bestaan en kunnen steeds weer bekeken worden. Maargoed, dat geldt eigenlijk ook voor elke ‘gewone’ film. Het is ook mogelijk om Met-producties via internet te kijken.

De Nederlandse Opera (DNO) bracht afgelopen jaar drie van hun opera’s uit in de bioscoop. In een speciaal programma reisden de drie opera’s langs veertien bioscopen en filmhuizen in Nederland. Een project dat een groot succes was, maar wat dit jaar waarschijnlijk geen opvolging krijgt. De Nederlandse Opera kan dit project niet bekostigen uit de huidige subsidiegelden, want die zijn voor het maken van opera en niet voor het maken van film. Helaas zijn er (nog) geen middelen beschikbaar om dit toch vrij prijzige project weer aan te pakken. In juni 2009 zal wel geëxperimenteerd worden met een videoscherm in het Oosterpark, waar de Carmen live gevolgd kan worden.

In Berlijn helpt de Deutsche Bank de Berliner Philharmoniker wat dat betreft. Op 6 januari 2009 opende daar de digitale concertzaal. Via je internetverbinding kan je live, tegen een gering bedrag concerten vanuit de Philharmonie in Berlijn volgen. Gisteren zag ik zo voor vijf euro ‘de Berliner’ onder leiding van Sir Simon Rattle de Eerste Symphonie van Brahms spelen. Mijn laptop was verbonden met mijn televisie en mijn stereo en zo kreeg ik goed beeld en geluid binnen. De digitale concertzaal is een aparte dochter van het orkest en wordt echt als een apart bedrijf gerund. Om de overlast van het maken van beeld- en geluidsopnamen voor het reguliere publiek zo min mogelijk te maken, zijn in de zaal microfoons en camera’s ingebouwd. De vijf camera’s worden met een joystick bediend vanuit de videoruimte. Zo kunnen ze met vijf personen een uitzending maken, en dat is beduidend minder dan voor een ‘reguliere’ televisie-uitzending.

De kwaliteit hiervan is absoluut acceptabel, door de vijf camera’s en een eindregie heb je steeds de juiste mensen in beeld en wisselt het beeld af van close-up naar het volledige orkest. Soms valt wel op dat de camera’s door één persoon bediend worden, dan klopt de inkadering niet helemaal, zo was Simon Rattle zo nu en dan wat bewegelijker dan de cameraman bij zijn instelling bedacht had, maar dat was niet storend. Ook het geluid was goed, met een partituur op de bank kon ik alle goed partijen volgen en ik denk dat de beperking eerder mijn stereoapparatuur  was dan de kwaliteit van het geluid vanuit Berlijn. In het concert zaten twee momenten dat ik me afvroeg of het een klein hikje was of dat het mijn concentratie was die even weg zakte.

Live in de 21e eeuw Live in de 21e eeuw Live in de 21e eeuw

Simon Rattle is zelf erg gecharmeerd van de digitale concertzaal, volgens hem is de tijd er nu rijp voor gezien de kwaliteit van geluid en beeld die nu verzonden kan worden. Hij verwacht niet dat het ten koste zal gaan van de live bezoeken aan de Berliner: “men zal het gebruiken als ze het nodig hebben”, waarbij zowel tijd als plaats een argument zijn om niet naar de concertzaal te komen.

Voor de musici is het alleen wel even wennen “we have to be careful with our facial hair and red noses”. Alleen is voor alle uitvoerenden het belangrijkste dat het orkest een zo breed mogelijk bereik heeft, een daar helpt deze nieuwe manier van muziek verspreiden zeker bij. Het is moeilijk om kaarten te krijgen voor de Berliner, het orkest speelt thuis, in Berlijn, eigenlijk altijd voor een uitverkochte zaal en datzelfde geldt voor de concertreizen. Zo kunnen meer mensen genieten van de concerten en zijn ze niet afhankelijk van een bioscoop of omroep die besluit deze concerten te vertonen.

Het bedrijf dat is opgericht voor deze digitale concertzaal heeft een flinke financiële injectie gehad van de Deutsche Bank. Dit is een subsidie, maar alleen als investering. Het is de bedoeling dat over drie tot vijf jaar de digitale concertzaal haar eigen broek op kan houden. Dit zal ook lukken als elk concert door 5000 tot 7000 muziekliefhebbers bekeken wordt.

Een concert thuis vereist wel een andere voorbereiding dan in de concertzaal: niet vergeten ook de vaste telefoon uit te zetten, hetzelfde geldt voor de deurbel en de katten moeten van te voren eten gehad hebben. Je mist natuurlijk wel het directe gevoel vanuit de concertzaal, maar de beleving is groter dan met een gewone CD. Daarmee wordt live in de 21ste eeuw geen grootschalige happening, geen high tech omgeving, maar wel een individuele belevenis, lekker thuis op de bank met de kat op schoot. 

De Met in de bioscoop
Eerstvolgende voorstelling 10 januari La Rondine (Puccini)
In Amsterdam, Den Haag, Groningen en Rotterdam
In Ede
In Geleen

De Met op internet
Kosten:
•    een jaarabonnement voor $ 148,99
•    een maandabonnement voor $ 14,99
•    Losse opera $ 3,99 of $ 4,99 (HD)
•    Gratis uitproberen voor 7 dagen

Berliner Digital Concert Hall
Kosten:
•    Een jaarabonnement voor de rest van dit jaar € 89 (vol jaar € 149), voor zowel live concerten als het archief
•    Eén concert: € 9,90
•    Educatieve programma’s: gratis

Eerstvolgende concert  11 januari 20.00 uur
Berliner Philharmoniker
Zubin Meta Dirigent
Murray Perahia Piano

Elliot Carter
Three illusions für Orchester
Ludwig von Beethoven
Klavierkonzert Nr. 4 G-dur op. 58
Richard Strauss
Symphonia domestica op. 53


Onderwerp: POP-ROCK

Maandag 05 Januari 2009 at 9:20 pm

A Metal Christmas in 013

Marcel Coenen Doro Pesch Mats Leven
Tekst en beeld Berbera van den Hoek en Maarten Grootendorst (klik voor vergroting)
Christmas Metal Symphony gezien in 013, Tilburg op 28 december 2008

Klassieke muziek en metal hebben meer overeenkomsten dan verschillen hoewel je dat op het eerste gehoor er niet uithaalt. Tijdens Classics in Rock in Ahoy in 2007 werd  voor de gelukkigen die hierbij waren al heel duidelijk dat klassiek en rock dicht bij elkaar komen.

Helaas heeft de organisatie de 2008 editie noodgedwongen moeten annuleren maar het Classics concept is terug! Op 28 december was het Christmas Metal Symphony spektakel in het Tilburgse 013. Enkele grootheden uit de metal, Chuck Billy, Mats Levén, Marcela Bovio, Doro Pesch, Russel Allan, Ian Parry, George Oosthoek, Johan Edlund en Floor Jansen waren uitgenodigd om ieder 2 nummers uit hun eigen reportoire te vertolken +  hun favoriete metal nummer onder begeleiding van de band en het Magnus Opus Rockestra 30-koppig orkest.

Metal in huiskamersfeer. 013 was omgetoverd in een intieme huiskamer in kerstsfeer, compleet met kerstbomen op het podium en gotische ramen geprojecteerd op de achtergrond. Tussen de nummers door is op schermen het kerstverhaal van Jonathan te zien. Het wordt verteld door Jan Bijlsma die omgetoverd is tot een heuse Scrooge. Joost van den Broek heeft de arrangementen geschreven en natuurlijk maakt hij naast Koen Herfst, Marcel Coenen, Johan Van Stratum, Frank Schiphorst en Jeffrey Revet deel uit van de band die de toppers ondersteunen.

Chuck Billy Floor Jansen Doro Pesch Marcela Bovio

Mats Levén en Marcela Bovio bijten het spits af met een uitvoering van het Therion nummer Blood of Kingu. De rest van de avond passeren klassiekers uit het metal genre de revu. Van Judas Priest waar Matts Levén een uitvoering laat horen van 'Victim of Changes' via Ian Perry die het bekende 'Paranoid' van Black Sabbath en 'Enter Sandman 'van Metallica vertolkt.

Het is de avond van de gelegenheidsduo's. Er is al gesproken over  Mats Levén en Marcela Bovio maar ook Doro Pesch en Ian Parry doen het publiek Judas Priest vergeten met hun uitvoering van 'Breaking the Law' en ook Chuck Billy en George Oosthoek zijn erg goed op dreef met de Testament klassieker 'More than meets the Eye'. Floor Jansen staat na een sabbatical van een jaar van After Forever weer op het podium. Ze geniet er zichtbaar van en geeft aan dat het tijd wordt voor After Forever om weer te gaan optreden. Naast enkele After Forever hoogtepunten zingt ze samen met Doro 'All we are'. Ook Johan Edlund geheel in zwart gekleed met capuchon geeft met zijn bijzondere stem een eigen draai The Scorpions klassieker 'When the smoke is going down'.

Chuk Bille George Oosthoek Johan edlund Ian Perry Doro Pesch

Sympnony X is een progrock band met zanger Russell Allen die opera en klassieke invloeden niet schuwen in hun muziek. Het orkest speelt gedurende de avond niet met elke nummer mee maar het heeft de hoofdrol als zij een klassieke versie van Odyssey mogen laten horen. Een speciaal voor het orkest geschreven arrangement gebaseerd op het numer van Symphony X. Hier blijkt echt hoe dicht klassiek en metal bij elkaar liggen. Podiumpersoonlijkheid Russel Allen laat uiteraard zelf ook van zich horen met nog meer Sympnony X.  Daarna wordt er opgebouwd naar de grande finale. Een heel verrassende versie van de Phantom of the Opera.

De nummers zijn erg goed gekozen en het geheel knap opgebouwd van symfonische rock die uitgroeit naar de hele stevige metal voor de echte liefhebber. Alle smaken uit het stevige rock genre komen op deze manier voorbij en bedienen het hele publiek. Het Classics concept heeft zich wederom bewezen en het smaakt naar meer. Veel meer.


Onderwerp: TONEEL, MUSICAL, JEUGD

Zaterdag 03 Januari 2009 at 4:18 pm

Anubis ‘De Graal van de Eeuwige Vriendschap’

Anubis: De Graal van de Eeuwige Vriendschap Anubis: De Graal van de Eeuwige Vriendschap Anubis: De Graal van de Eeuwige Vriendschap
Door Fons Meijer en Chantal van den Boogaard met foto's van Annemiek van der Togt

Fans van de populaire televisieserie Het Huis Anubis kunnen deze kerstvakantie hun hart ophalen. Studio 100 komt met de Anubis theatershow ‘De Graal van de Eeuwige Vriendschap’.

Het verhaal gaat over de bewoners die de musical uit het allereerste televisieseizoen opnieuw op willen voeren. Al gauw komen ze erachter dat ze niet het goede decor hebben maar een verzameling museumstukken die voor een museum in Zuid Amerika zijn bedoeld. Tussen al deze bekende en minder bekende kunstwerken vinden ze een Graal met de inscriptie ‘Graal van de Eeuwige Vriendschap’.

Eén van de meiden kan haar nieuwsgierigheid niet bedwingen en opent de Graal. Daarmee komt er een geest vrij. Vanaf dat moment ontrolt zich een mysterie. De bewoners staan voor het ene raadsel na het andere, bewoners verdwijnen op mysterieuze wijze om vervolgens levend in een schilderij weer op te duiken. De spanning stijgt. Zou het lukken om alle bewoners weer te bevrijden?

De theatershow heeft een interactief karakter. Zowel bij het oplossen van de raadsels van de geest als door het feit dat er objecten in de zaal verstopt zijn die door de bewoners gezocht worden, wordt het publiek actief bij de show betrokken. 

Anubis: De Graal van de Eeuwige Vriendschap Anubis: De Graal van de Eeuwige Vriendschap Anubis. Foto Chantal van den Boogaard

Voor de spelers van Anubis is dit de eerste theatershow. Onder de bezielende leiding van Jasper Verheugd is er door het team een productie neergezet in de traditie zoals we die inmiddels van Studio 100 kennen. Voor Studio 100 regisseerde Jasper Verheugd o.a. een aantal musicals waaronder Doornroosje, Pinokkio en de Plopshows. Ook met Anubis is Verheugd al bekend; hij regisseerde een aantal afleveringen van de serie.

‘De Graal van de eeuwige vriendschap’ is een spectaculaire show met mooie lichteffecten en illusionisme.
De muziek is van de hand van Johan van den Eede, eveneens een oude bekende. Hij componeerde o.a. de muziek voor de Plopfilms, de 7 musicals, de tientallen CD’s van Samson.

De doelgroep, kinderen van ongeveer 6 tot 12 jaar, blijft van het begin tot het einde geboeid. Het verhaal heeft vaart en dat moet ook want de voorstelling duurt slechts 70 minuten. Muziek, bijzondere effecten en spanning volgen elkaar in rap tempo op waardoor de show blijft boeien.

‘De Graal van de eeuwige vriendschap’ biedt een spannende theater middag of avond, vooral voor het wat jongere Anubis publiek. De voorstelling is van 20 december 2008 tot en met 4 januari 2009 te zien in Nederland en op 7 februari 2009 voor 1 dag in Antwerpen, België.


Onderwerp: DANS

Vrijdag 02 Januari 2009 at 10:31 pm

Groot Russisch Balletfestival neemt je even mee naar een andere wereld

Groot Russische Balletfestival Groot Russische Balletfestival Groot Russische Balletfestival
Door Chantal van den Boogaard met foto's van Tsjaikovky Perm Ballet

Sinds 2004 verzorgt Stardust Theatre grootse internationale balletvoorstellingen in de kerstperiode. Zo langzaam maar zeker kunnen we spreken van een traditie. Voor het derde achtereenvolgende jaar presenteert Stardust dit jaar het Russisch Ballet Festival. Het vooraanstaande Tsjaikosky Perm Ballet danst in het RAI Theater drie toonaangevende (kerst)balletten; Assepoester, De Notenkraker en Het Zwanenmeer.

Het Perm Opera- en Ballettheater werd in 1870 opgericht. Sindsdien heeft het een rijk repertoire opgebouwd van klassieke en eigentijdse werken met een accent op de opera’s en balletten van Pyotr Iljitsch Tsjaikovsky. Inmiddels is het Perm Tsjaikovsky Opera- en Ballettheater een van Rusland’s meest toonaangevende artistieke gezelschappen.

Dit jaar wordt het Festival geopend met de Nederlandse premiere van het ballet Assepoester.  Het ballet Assepoester (Cinderella) van Prokofiev, vindt haar oorsprong in Perm, in het theater daar van het Tsjaikovsky Perm Ballet. Prokofiev componeerde de muziek voor dit sprookjesballet in de Tweede Wereldoorlog in Perm en in het Tsjaikovsky theater werd Prokofievs muziek voor het eerst gespeeld en hadden de eerste repetities plaats voor dit ballet. De choreografie van dit ballet is in handen van Oleg Vinogradov. 

Groot Russische Balletfestival

Het ballet is in de basis klassiek maar heeft duidelijk moderne invloeden. Hier en daar heeft het zelfs wat cartooneske trekken. Zo dansen er in de keuken echte theepotjes en servies vrolijk met Assepoester mee. De decors en kostuums sluiten hierbij aan; ze zijn traditioneel qua vormgeving maar er is gekozen voor opvallen heldere kleuren.
De muziek van Prokofiev is geweldig. Muziek en dans zijn helemaal in balans bij deze voorstelling en staan in dienst van het verhaal.

De verhaallijn, van het alom bekende sprookje van Charles Perault, wordt op de voet gevolgd en is gemakkelijk te herkennen, zelfs voor de allerkleinsten.
Dit maakt Assepoester de familievoorstelling bij uitstek.

Naast Assepoester van Prokofiev worden Het Zwanenmeer en De Notenkraker van Pyotr Iljitsch Tsjaikovsky gedanst. Beide kerstballetten die in Rusland een traditie kennen van ruim 125 jaar.  Gelukkig mogen wij, hier in Nederland, deze traditie inmiddels delen.

Het Zwanenmeer vertelt het tragische verhaal van Prins Siegfried die van zijn moeder op zoek moet naar een bruid. Sigfried valt voor de beeldschone Odette die door Rothbart betovert is in een zwaan. De betovering kan alleen worden verbroken als Odette met haar geliefde trouwt. Siegfried belooft Odette met haar te trouwen maar door een list van Rothbart trouwt Sigfried met Rothbarts dochter Odile in plaats van met zijn geliefde Odette.
De uitvoering van het Tsjaikosky Perm Ballet telt maar liefst 48 zwanen. Dat is 16 meer dan de grootste Zwanenmeer versies van het Bolshoi en het Kirov Ballet. Deze uitvoering kreeg internationaal juichende kritieken. 

Groot Russische Balletfestival Groot Russische Balletfestival Groot Russische Balletfestival

Het meest bekende kerstballet is De Notenkraker en de Muizenkoning. Het is gebaseerd een vertelling van Hoffmann. Het verhaal gaat over Masha die voor kerst een Notenkraker cadeau krijgt in de vorm van een soldaat. In  haar droom wordt de soldaat Masha’s prins. Hij gaat de strijd aan met de muizenkoning en voert haar mee op een magische reis langs verre landen.

Choreograaf van deze voorstelling door het Tsjaikovsky Perm Ballet is Vasily Vainonen. Hij wil dat ook de jonge toeschouwers zijn uitvoering gemakkelijk kunnen begrijpen. Daarom heeft hij er een sprookjesachtig feest van gemaakt.
De prachtige muziek van Tsjaikovsky, de betoverende decors  en de geweldige dans maken dat je jezelf even in de wereld waant van Masha en haar prins. En daarmee maakt Stardust haar naam helemaal waar.

Nog slechts enkele dagen is het Tsjaikovsky Perm Ballet te zien in de RAI. Maar hopelijk zet Stardust haar traditie voort.


Onderwerp: JAZZ

Vrijdag 02 Januari 2009 at 10:02 am

Indrukwekkende Mengelberg vertolking door Benjamin Herman

Benjamin Herman Anaton Goudsmit Ernst Glerum
Door Serge Julien met foto's van Berbera van den Hoek (klik voor vergroting)
Benjamin Herman gezien in Museum Beelden aan Zee, Den Haag op 17 december 2008.  

Benjamin Herman is wellicht een van de meest productieve muzikanten van neerlandse bodem. De veertig jarige saxofonist die voor velen bekend is als de oprichter en bandleider van het meest swingende jazz/latin/funk collectief van Nederland, New Cool Collective, schudt het ene na het andere project uit zijn mouw en is zowel nationaal als internationaal op diverse podia te bewonderen met eigen band of als gast van bekende of minder bekende muzikanten.  

Nog maar heel recentelijk werd Herman voor de derde keer onderscheiden met de Edison (het equivalent van de Amerikaanse Grammy) voor zijn vorig jaar verschenen door Remco Campert geïnspireerde CD Campert, De tijd duurt maar één mens lang. Nu een jaar later heeft Herman alweer een solo nieuw album in de schappen (afgelopen zomer bracht hij ook nog Out of Office van New Cool Collective uit) onder de titel Hypochristmastreefuzz. 

Het betreft een CD met werk van pianist en componist Misha Mengelberg. Het is niet de eerste keer dat Herman nummers speelt van Mengelberg want in 2000 nam hij ook al een album op met alleen maar composities van de muzikant.

Herman presenteert een selectie van zijn nieuwe werk in het Museum Beelden aan Zee in Scheveningen. Sinds enige tijd worden in deze prachtige locatie kwalitatief hoogstaande jazz concerten georganiseerd. Eerder waren Jesse van Ruller, The Ploctones, Peter Beets en Izaline Calister al te bewonderen. Als artiest en toeschouwer bivakkeer je letterlijk tussen de prachtige kunstbeelden wat een bijzondere atmosfeer creëert.  

Anton Goudsmit Joost Patocka Benjamin Herman 

Zoals altijd gaat Herman strak gekleed in een maatkostuum met smal stropdasje. Ook zijn bandleden gaan gekleed in pak. Herman’s begeleiders zijn niet de minste want op gitaar treffen we zijn trouwe kompaan en New Cool Collective collega Anton Goudsmit aan, op bas Ernst Glerum en op drums Joost Patocka. Zowel Goudsmit als Glerum speelden ook op Herman’s geprezen album The Itch waarvan vanavond een ruim tien minuten durend magistraal klinkend Arachibtyrophobia wordt gespeeld waarin ieder lid zijn kunsten vertoont. Een eveneens mooi Would I Love You, Love You, Love You van Doris Day krijgt een dusdanig avontuurlijke behandeling waarin het nummer tegen het einde een verrassende surfrockmetamorfose ondergaat die je moeilijk stil doet zitten. Afgezien van deze nummers staat de rest van de avond in het teken van de laatste plaat en dat betekent dus Mengelberg wat de klok slaat. Een onrustig Een Beetje Zenuwachtig (A Bit Nervous) wordt afgewisseld met een romantisch De Spring O Romantiek Der Hazen (The Romantic Jump of Hares) terwijl je sjokkend wordt meegenomen door Rollo III. Herman kan het allemaal aan en zijn groep is volledig op hem aangesloten. Moeiteloos gaan de bandleden mee door de tempowisselingen en thema’s en spelen zij met dezelfde bezieling als hun bandleider. Niet te versmaden zo lekker is ook Blues After Piet, een compositie opgedragen aan de legendarische saxofonist Piet Noordijk met wie Mengelberg heeft samengewerkt.  

Herman is een avonturier die niet voor één gat te vangen is. Gevoelige en spiritueel en dan weer brutaal en opzwepend, niks lijkt hem vreemd en hij overtuigt op ieder vlak. Herman heeft al lang geleden een grote status opgebouwd maar het mag gerust nog een keer worden gezegd dat we met deze saxofonist een productief en vooral kwalitatief talent van eenzame hoogte in huis hebben. De liefde- en eervolle behandeling van Mengelberg’s composities vormt daar geen uitzondering op. Chapeau Benjamin Herman!