Categorie: MUZIEK, WERELDMUZIEK
Woensdag 12 Juni 2013 at 2:05 pm
Desdemona. Een muzikaal literaire dialoog tussen de Westerse en Malinese cultuur
Tekst: Rik van Boeckel. Foto's: PR
De muziektheaterproductie Desdemona in de regie van Sellars beleefde tijdens het Holland Festival dinsdagavond haar première in Muziegebouw aan 't IJ. Met de Amerikaanse actrice Tina Benko (Desdemona) en de Malinese zangeres, gitariste en songwriter Rokia Traoré (Barbary) in de hoofdrollen. Desdemona is het antwoord van schrijfster en Nobelprijswinnares Toni Morrison op Shakespeare's Othello. Zij licht het personage van de Venetiaanse koopmansdochter Desdemona er uit net als Barbary, haar Afrikaanse dienstmeid.
In Shakespeare's Othello wordt Desdemona door haar echtgenoot, de zwarte krijgsheer Othello vermoord omdat hij haar verdenkt van ontrouw; als dat niet waar blijkt te zijn pleegt hij zelfmoord. De thematiek van bedrog en jaloezie is niet de enige focus van de voorstelling, Morrison en Sellars waren ook geïnteresseerd in thema's als racisme en onderdrukking van vrouwen. Morrison laat Desdemona in het hiernamaals aan het woord, Barbary is haar gespreksgenoot in de dood. Barbary ( de naam stond in Shakespeare's tijd voor Afrika) heeft Desdemona grootgebracht en leren zingen. Ze is gestorven aan een gebroken hart met het lied 'Willow Song', een lied dat ze altijd zong, zo herinnert Desdemona zich. Rokia Traoré zingt het lied.
In de voorstelling ontmoeten in feite Afrika en de Westerse wereld elkaar. Desdemona, net als andere spelers/musici in het wit gekleed, bevindt zich vanuit het publiek gezien rechts op het podium. Tina Benko vertolkt bijzonder knap door een meesterlijke afwisseling van stemintonaties niet alleen Desdemona maar ook Othello, en de moeders van beiden. Wie zij vertolkt, hangt af van de microfoons waar ze achter spreekt. Feitelijk acteert ze vooral met haar stem en met lichte mimiek. Haar teksten worden zowel in het Engels als Nederland op het scherm aan de achterkant van het podium geprojecteerd. Dat geldt ook voor de in het Bambara gezongen liederen van Rokia Traoré die wordt vergezeld van twee zangeressen (Fatim Kouyate, Bintou Soumbounou), een n'goni (Mamah Diabate) en koraspeler (Mamadyba Camara) Ze begeleidt zichzelf op gitaar. Het toneelbeeld van hangende gloeilampen, flessen en in glas gehulde lampen geeft gecombineerd met een lichte belichting de voorstelling een zachte en subtiele ondertoon mee en dat in scherp contrast met de vaak heftige teksten en het bloedige drama dat het uitgangspunt is voor zowel Shakespeare's Othello als Morrison's Desdemona.
Qua vorm is de productie een dialoog tussen de Malinese muziek van Rokia Traoré, de Afrikaanse manier van storytelling en de Westerse literaire vertel- en toneeltraditie. Het is geen gemakkelijke dialoog waarvoor Sellars en Morrison hebben gekozen. Met Rokia Traoré hebben zij zeker de juiste Afrikaanse zangeres gecast aangezien zij in haar songs Malinese muziek op vanzelfsprekende wijze mixt met bijvoorbeeld pop en rock.
Toch is het contrast met het literaire acteren van Tina Benko erg groot maar daardoor ook des te fascinerender. En in die zin zeer vernieuwend. Kritiekpunt is wel dat de voorstelling vrij statisch is. Een heftige Afrikaanse dans zou zeker niet misstaan hebben. Zeker in combinatie met de prachtige door Rokia Traoré geschreven muziek. Feit is ook dat Desdemona een 'vrouwenstuk' genoemd kan worden waarin mannen er niet te best afkomen; de vrouwen echter nemen zelfkritisch ook hun eigen leven onder de loep. Zo valt er inhoudelijk gezien voor een ieder, man of vrouw, veel uit te halen.
Meer info over voorstellingen Holland Festival
Reageer hieronder
Geen reacties