Categorie: THEATER, TONEEL
Woensdag 02 December 2015 at 11:23 pm
OP HOOP VAN ZEGEN, INDERDAAD!
Door Jacques Nachtegaal – Het Collectief N & P.
Zelden heeft een toneelstuk mij zo in vertwijfeling gebracht als OP HOOP VAN ZEGEN van Toneelgroep De Appel. Tot vorig seizoen was Aus Greidanus sr. de Artistiek directeur en hij heeft mij meerdere malen tot euforie gebracht met waanzinnig verrassende en sprankelende toneelstukken. Sinds dit seizoen zwaait Arie de Mol de scepter. Ik herinner mij De Mol van het Schiedamse Stadsgezelschap Els Inc. En daar regisseerde hij stukken die mij iets deden, zo ook toen hij overtapte naar het Zuidelijk Toneel, dus mijn verwachtingen waren hoog gespannen toen ik naar zijn tweede Appel productie ging kijken. Misschien was OP HOOP VAN ZEGEN te gedateerd, maar nee het stuk bleef volledig overeind. Het is nog steeds een van de beste, in Nederland geschreven toneelstukken. Maar er ging iets mis. Iets verschrikkelijk mis.
De rollen waren heel sterk ingevuld en vooral Geert de Jong als Kniertje verdient met haar interpretatie van deze loodzware rol al een standbeeld, zo geweldig zet zij dit karakter neer. Steeds meer zie je bij haar de ellende zich aftekenen en aan het slot is er niets meer over van die al eerder geknakte vrouw. Ook de andere rollen waarvan zeker die van Bob Schwarze, als reder Bos, Hugo Maerten als Kniertjes broer Cobus en niet te vergeten, de met de Mol vanuit Maastricht meegekomen, Jessie Wilms als Jo, de nicht van Kniertje en de geliefde van Kniertjes zoon Geert, spelen een voortreffelijke voorstelling.
Met een decor dat op subtiele maar klinkklare wijze het standsverschil tussen de reder Bos en het vissersvolk aftekent worden hoge ogen gegooid ook het als open kooi constructie gecreëerde huisje van Kniertje waar een ieder op en in elkaar zit is treffend gevonden, zelfs het schommelen van het huisje geeft een extra dimensie. En toch zat ik met kromme tenen. Simpelweg omdat de Mol in zijn tomeloze enthousiasme een overkill pleegt met een tot vervelens toe herhaalde goedkope gimmick. Het is om te janken dat de Mol door deze toevoeging het hele stuk volledig uit zijn verband sloopt. Natuurlijk had ik het ook wel een beetje moeilijk met de traagheid van het stuk maar dat is zoals Heijermans het schreef, dat mag verder niet aangerekend worden, maar die belachelijke windscene bij het opendoen van Kniertjes voordeur is bijna banaal en verziekte voor mij bijna de volledige voorstelling. Hoe knap er ook geacteerd werd, hoe sterk het standsverschil en de vreselijke hiërarchische verhoudingen ook getoond werden. Het nagenoeg slaafse volgzame van Kniertje, de weduwe die volledig afhankelijk is van de walgelijk arrogante en hondse reder Clemens Bos, de trieste rol die zijn dochter Clementine (Beaudil Elzenga) daarin toebedeeld krijgt en de verwerpelijke houding van Mathilde Bos, de redersvrouw (Judith Linssen) tonen overduidelijk de toenmalige verhoudingen tussen werknemer en werkgever en dat blijft in deze versie keihard overeind maar hoe kan De Mol dan in dit toch zeer serieuze werk komen tot zo’n belachelijk besluit om er een absoluut overbodige maar meer nog zeer irritante gimmick aan toe te voegen.
Uitermate triest dat één zo’n regiebesluit de hele voorstelling van een topprestatie kan doen kantelen naar een prachtstuk met een diepe rouwrand.
De overige voorstellingen in het Kader van het Heijermans Festival bij Toneelgroep de Appel hebben allen een andere regisseur uit eigen gelederen en ik hoop van ganser harte dat die zich wel continueren in de gekende ijzersterke weg van Toneelgroep De Appel en ik hoop echt dat Arie de Mol terugkeert naar zijn, door mij zo gewaardeerde weg, zodat ik niet de wens ga koesteren dat men van alles in het werk moet stellen om Aus Greidanus sr. terug te halen, want die heb ik bij OP HOOP VAN ZEGEN met node gemist.
Voor informatie en speeldata kijk op: www.toneelgroepdeappel.nl
Reageer hieronder
Geen reacties