Categorie: MULTIMEDIA, FESTIVAL
Woensdag 23 Augustus 2006 at 7:00 pm
Noorderzon: Vuile sneeuw in Sarajevo
Gezien: filmtheater Images, 20 augustus, door Marjanne de Haan
Als de zon zich toch niet laat zien in het plantsoen, is uitwijken naar filmtheater Images geen zonde. Op de vierde avond van het festival draait hier Grbavica, een Bosnische film die vanaf 9 september te zien is en zich afspeelt in het winterse Sarajevo.
‘Ken ik jou niet ergens van? Heb ik je niet gezien bij de lijkenidentificatie? Naar wie ben jij op zoek?’ Late-night gespreksstof in Sarajevo, Bosnië. De oorlog is alweer een jaar of tien geleden beëindigd, maar de wonden zijn nog vers. Sarajevo is een door God verlaten oord, koud en met smerige sneeuw, bevolkt door ongure types, beheerst door werkloosheid en de herinnering aan de oorlog. Esma (Mirjana Karanovic) woont met haar dochter Sara in Grbavica, een grauwe buitenwijk van Sarajevo, waar tijdens de oorlog gevangenen werden gemarteld. Esma’s trauma laat zich raden, maar is desalniettemin gruwelijk, en een geheim dat ze angstvallig verborgen houdt voor Sara (Luna Mijovic). Haar gevoelige blik verraadt haar pijn, onzichtbaar voor een opstandige puber. Esma gaat tot het uiterste om Sara en zichzelf te sparen voor de waarheid, wat uiteindelijk leidt tot een heftige confrontatie tussen moeder en dochter.
Esma en Sara staan symbool voor de mentale spagaat waarin Bosnië verkeert. Esma’s leven is verwoest door de oorlog die Sara niet heeft meegemaakt. Haar jeugd filtert het recente verleden. Op school hoor je erbij als je vader shaheed is, een oorlogsmartelaar. Hoe wreder hij aan zijn eind kwam, hoe beter. Het is een bizarre wereld, die in Grbavica soms nogal wordt aangedikt. De nachtclub waar Esma werkt om het geld voor Sara’s excursie bij elkaar te krijgen, is een hel van stampende muziek, drank en grijpgrage mannen. Je krijgt het ongemakkelijke gevoel dat Esma zich op een hellend vlak begeeft, wat niet wordt uitgewerkt of waargemaakt- gelukkig. De onderwereldsubplot is een onnodige illustratie ervan. Maar de beelden van Sarajevo in de sneeuw, en Esma in Sarajevo, drukken haar weemoed treffend uit.
Grbavica kun je onevenwichtigheid van de plot verwijten, en misschien zelfs enig effectbejag. Tegelijkertijd is de Bosnische samenleving mijlenver van mijn belevingswereld verwijderd en kan ik het de regisseur Jasmila Zbanic niet kwalijk nemen haar boodschap zo te benadrukken. Grbavica gaat over oorlog en pijn, maar ook over liefde en waarheid, en dat, aldus Zbanic, heeft Bosnië hard nodig.
Grbavica
Regie: Jasmila Zbanic
Met: Mirjana Karanovic, Luna Mijovic
90min. Bosnië-Herzegovina 2006
Reageer hieronder
Geen reacties